Η εθνική ασφάλεια υπαγορεύει την προληπτική άμυνα;

Abstract

Με βάση την ερμηνεία του Άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ένα κράτος νομιμοποιείται να προβεί σε χρήση βίας, μόνο εφόσον έχει ήδη καταστεί θύμα ένοπλης επίθεσης. Η συγκεκριμένη εργασία επιχειρεί να αποδείξει, ότι στην πραγματικότητα τα κράτη αναγκάζονται να μετέλθουν βίαιων μέσων προτού μία απειλή μετουσιωθεί σε κατ’ ουσίαν πράξη πολέμου. Η αρχή της αναγκαιότητας διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην περίπτωση αυτή διότι, υπάρχουν ειδικές συνθήκες, κατά τις οποίες, η αναμονή για την εκδήλωση μίας επίθεσης, θα μπορούσε να ισοδυναμεί με πράξη «αυτοκτονίας». Τούτο αποκτά περαιτέρω νόημα, εάν ληφθεί υπόψη ότι τα κράτη τόσο κατά το παρελθόν όσο και στη σύγχρονη εποχή έχουν κληθεί να αντιμετωπίσουν απειλές, των οποίων η ένταση και η σοβαρότητα ξεπερνούσαν τα όρια της προσβολής της εθνικής ασφάλειας και στρέφονταν κατά της ίδιας της κρατικής επιβίωσης. Ο κίνδυνος αυτού του τύπου αναφέρεται στη διεθνή βιβλιογραφία με τον όρο «υπαρξιακή απειλή». Η κρατική πρακτική, κατά την αντιμετώπιση τέτοιας φύσης απειλών, οδήγησε στην αποκρυστάλλωση ενός αμφιλεγόμενου αμυντικού δόγματος, αυτού της προληπτικής αυτοάμυνας. Ένας εκ των κυριότερων εκφραστών του δόγματος αυτού υπήρξε το Ισραήλ, το οποίο από τα πρώτα χρόνια της σύστασης του συνειδητοποίησε την άρρηκτη σχέση μεταξύ της προληπτικής και «επιθετικής» άμυνας και της εθνικής ασφάλειας. Αναλύοντας το «κλασικό» ιστορικό παράδειγμα του Πολέμου των Έξι Ημερών, η παρούσα αποσκοπεί να αποδείξει, ότι όντως η προληπτική αυτοάμυνα υπαγορεύεται από την εθνική ασφάλεια και κατά συνέπεια οι ισχυρισμοί των Ισραηλινών αξιωματούχων δεν στερούνται ούτε πραγματολογικής βάσης αλλά ούτε νομικής θεμελίωσης.