Πολιτική υγείας και παρεμβάσεις για την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας ενηλίκων με καθιστική ζωή

Abstract

Η παρούσα μελέτη διερεύνησε τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας, την καθιστική ζωή και τις συμπεριφορές υγείας σε επαγγελματίες οδηγούς Μέσων Μαζικής Μεταφοράς στον Νομό Αττικής, με στόχο την ανάδειξη παραγόντων που επηρεάζουν την υγεία τους και την αξιολόγηση της στάσης τους απέναντι σε πιθανές παρεμβάσεις, ώστε να διατυπωθούν προτάσεις για την κατάλληλη πολιτική υγείας. Συνολικά συμμετείχαν 33 οδηγοί, στους οποίους χορηγήθηκε δομημένο ερωτηματολόγιο σε ηλεκτρονική μορφή. Οι συμμετέχοντες ήταν ενήλικοι και εργάζονταν σε διάφορους κλάδους των συγκοινωνιών στον Νομό Αττικής (ταξί, μετρό, αστικά λεωφορεία και υπεραστικά λεωφορεία ΚΤΕΛ). Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με το λογισμικό SPSS. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η καθιστική ζωή σχετίζεται άμεσα με το επαγγελματικό περιβάλλον, λόγω της φύσης της εργασίας, καθώς οι οδηγοί δαπανούν 10-14 ώρες ημερησίως σε καθιστική ζωή. Επιπλέον, οδηγοί με περισσότερα έτη προϋπηρεσίας (το 36% με 11-20 έτη και το 40% με >20 έτη) ανέφεραν χαμηλότερα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας και περισσότερα προβλήματα υγείας (76%), γεγονός που υποδηλώνει τη συσσωρευτική επίδραση της καθιστικής εργασίας. Παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, η εργασιακή εμπειρία και το κάπνισμα αναδείχθηκαν ως κρίσιμοι προσδιοριστικοί παράγοντες της κατάστασης υγείας και της φυσικής δραστηριότητας των οδηγών. Συγκεκριμένα, η ηλικία σχετίστηκε αρνητικά με την ήπια άσκηση, το φύλο με τα επίπεδα ήπιας φυσικής δραστηριότητας (p<0,05), ενώ η παχυσαρκία βρέθηκε σε σημαντική σχέση τόσο με τη συμμετοχή στην άσκηση (p<0,05) όσο και με το κάπνισμα (p<0,001). Επίσης, σημαντικές σχέσεις καταγράφηκαν μεταξύ τύπου επαγγέλματος και προβλημάτων υγείας (x²=9,481, p<0,05). Για την αποτελεσματική προώθηση της φυσικής δραστηριότητας προτάθηκαν ορισμένα πακέτα παρεμβάσεων, τα οποία αξιολογήθηκαν από τους συμμετέχοντες. Η πλειονότητα εκτίμησε ότι ο συνδυασμός κρατικών (31%) και ατομικών μέτρων (27%) αποτελεί την πιο αποτελεσματική στρατηγική, ενώ λιγότερο θετικά αντιμετωπίστηκαν οι αποκλειστικά τεχνολογικές λύσεις (15%). Τα ευρήματα εναρμονίζονται με τη διεθνή βιβλιογραφία, σύμφωνα με την οποία οι πολυσυστατικές παρεμβάσεις (εργονομικές, συμπεριφορικές και τεχνολογικές) εμφανίζουν τα καλύτερα αποτελέσματα στη μείωση της καθιστικής ζωής. Συνολικά, η μελέτη αναδεικνύει κρίσιμες διαστάσεις της επαγγελματικής και προσωπικής ζωής των επαγγελματιών οδηγών, προσφέροντας χρήσιμα δεδομένα για τη βελτίωση της υγείας, της ευημερίας και της ποιότητας ζωής τους. Παρά τους περιορισμούς του μικρού δείγματος, τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν την ανάγκη ανάπτυξης στοχευμένων παρεμβάσεων που θα ενσωματώνουν εργονομικές βελτιώσεις, οργανωτικές μεταρρυθμίσεις μέσω θεσμοθετημένων κρατικών μέτρων, καθώς και δράσεις προαγωγής της φυσικής δραστηριότητας κατά τον ελεύθερο χρόνο.