Η ενσωμάτωση κριτηρίων ESG στις τραπεζικές χορηγήσεις. Διεθνείς τάσεις και η εφαρμογή στην ελληνική τραπεζική αγορά

Abstract

Η παρούσα Διπλωματική Εργασία εξετάζει την ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG (Περιβάλλον–Κοινωνία–Διακυβέρνηση) στις τραπεζικές χρηματοδοτήσεις, υπό το πρίσμα διεθνών τάσεων και της ελληνικής πραγματικότητας. Ο στόχος των σύγχρονων κοινωνιών για μετάβαση στην αειφόρο ανάπτυξη για περιβαλλοντική και κοινωνική ευημερία και η ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής έχει οδηγήσει σε παγκόσμιες και ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες (π.χ. Συμφωνία Παρισιού, Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία) και έχει αναδείξει τον χρηματοπιστωτικό τομέα ως βασικό μοχλό βιώσιμης ανάπτυξης. Η εργασία αυτή στοχεύει στην ανάλυση των διεθνών τάσεων ως προς τη βιώσιμη χρηματοδότηση και στην αξιολόγηση του βαθμού με τον οποίο οι τράπεζες στην Ελλάδα και παγκόσμια ενσωματώνουν τα κριτήρια ESG. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκε συνδυασμός θεωρητικής προσέγγισης (βιβλιογραφική ανασκόπηση διεθνών και ελληνικών πηγών) και εμπειρικής ανάλυσης (ανάλυση πρωτογενών και δευτερογενών δεδομένων για την ελληνική αγορά). Στα κύρια ευρήματα συγκαταλέγεται η διαπίστωση ότι διεθνώς αναπτύσσονται συνεχώς νέα χρηματοπιστωτικά προϊόντα που προωθούν βιώσιμες επενδύσεις (π.χ. πράσινα ομόλογα, δάνεια συνδεδεμένα με κριτήρια βιωσιμότητας), ενώ και στην Ελλάδα, τραπεζικά ιδρύματα έχουν ήδη λανσάρει παρόμοιες πρωτοβουλίες. Επιπλέον μέσω εμπειρικής έρευνας διερευνάται η ποσοτικοποίηση αυτών των κριτηρίων μέσω των ESG’s score, καθώς και η επιρροή τους στη χρηματοδότηση και στις επενδυτικές αποφάσεις. Συμπερασματικά, η διεθνής τάση είναι σαφής προς μια ολοκληρωμένη βιώσιμη χρηματοδότηση και σταδιακή ενσωμάτωση ESG στις τραπεζικές χρηματοδοτήσεις. Η ελληνική τραπεζική αγορά έχει αρχίσει να ακολουθεί αυτή την πορεία, αλλά φαίνεται ότι απαιτείται περαιτέρω θεσμική στήριξη και σχεδιασμός ώστε να επιτευχθεί ολοκληρωμένη υιοθέτηση των κριτηρίων βιωσιμότητας. Στο πλαίσιο αυτό, η έρευνα καταλήγει σε προτάσεις για ενίσχυση της εφαρμογής των ESG κριτηρίων στις χορηγήσεις, αξιοποιώντας τόσο την διεθνή πρακτική όσο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.