Μελέτη Ανάλυσης Κύκλου Ζωής (ΑΚΖ) και οικονομικής αποτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων βιοδιυλιστηρίου για την αξιοποίηση οργανικών αποβλήτων ελαιοτριβείων

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη περιβαλλοντική και οικονομική αξιολόγηση ενός προτεινόμενου συστήματος βιοδιυλιστηρίου για την αξιοποίηση διφασικών αποβλήτων ελαιοτριβείου. Το σύστημα ενσωματώνει την ανάκτηση υπολειμματικού ελαιολάδου, την εκχύλιση φαινολικών ενώσεων και τη μετατροπή των υπολειπόμενων στερεών σε βιολογικά προϊόντα για γεωργική χρήση, προάγοντας την κυκλική οικονομία στον αγροδιατροφικό τομέα. Η περιβαλλοντική αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε μέσω της Μεθοδολογίας Ανάλυσης Κύκλου Ζωής (ΑΚΖ) στο λογισμικό SimaPro 9.1, ακολουθώντας τη μέθοδο ReCiPe 2016 Midpoint (H). Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις αποτιμήθηκαν σε 18 ενδιάμεσες κατηγορίες. Η ηλεκτρική ενέργεια αναδείχθηκε ως ο παράγοντας με το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό βάρος στο σύστημα, γεγονός που οδήγησε σε περαιτέρω διερεύνηση της επίδρασης του ενεργειακού μείγματος. Οι επιπτώσεις μετατράπηκαν σε νομισματικούς όρους με τη χρήση των Περιβαλλοντικών Τιμών της CE Delft, επιτρέποντας την ενιαία οικονομική αποτίμηση των συνολικών επιβαρύνσεων. Όσον αφορά στη χρηματική αποτίμηση (ανά τόνο αποβλήτου), οι τρεις σοβαρότερες κατηγορίες ήταν ο σχηματισμός λεπτών σωματιδίων (37,091 €), η ανθρώπινη καρκινογόνος τοξικότητα (32,0295 €) και η υπερθέρμανση του πλανήτη (31,1616 €), με συνολικό εξωτερικό κόστος να ανέρχεται στα 125,12 € για το Βασικό Σενάριο. Για την εκτίμηση της αβεβαιότητας, εφαρμόστηκε ανάλυση Monte Carlo με 10.000 επαναλήψεις και λογαριθμοκανονική κατανομή σε όλες τις εισροές του συστήματος. Τα αποτελέσματα εμφάνισαν χαμηλή μεταβλητότητα και υψηλή σταθερότητα. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε ανάλυση ευαισθησίας ως προς το ενεργειακό μείγμα (Κύπρου, ΕΕ, Νορβηγίας), προκειμένου να αξιολογηθεί η επίδραση της πηγής της ηλεκτρικής ενέργειας στο περιβαλλοντικό και οικονομικό αποτύπωμα του συστήματος. Η αντικατάσταση του ευρωπαϊκού μέσου όρου με το ενεργειακό μείγμα της Νορβηγίας (που βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε ανανεώσιμες πηγές) οδήγησε σε μείωση του συνολικού εξωτερικού κόστους στα 38,6 €, δηλαδή κατά 69%. Σημαντικές μειώσεις καταγράφηκαν επίσης στην υπερθέρμανση του πλανήτη (–57%), στο σχηματισμό λεπτών σωματιδίων (–77%), στον ευτροφισμό γλυκών νερών (–78%) και στην ιονίζουσα ακτινοβολία (–85%). Συνολικά, η μελέτη καταδεικνύει τη κρίσιμη σημασία του ενεργειακού μείγματος που χρησιμοποιείται, καθώς επηρεάζει καθοριστικά τόσο το περιβαλλοντικό αποτύπωμα όσο και το οικονομικό κόστος. Ο συνδυασμός της Ανάλυσης Κύκλου Ζωής και της οικονομικής αποτίμησης, παρέχει ένα ολιστικό εργαλείο υποστήριξης αποφάσεων, που τονίζει την αξία της υιοθέτησης βιώσιμων πρακτικών και τεχνολογιών.