Διαδικασία άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών : κριτική αποτίμηση του εθνικού κανονιστικού πλαισίου. Θεσμός εκσυγχρονισμού ή ο συνοπτικός θάνατος του κράτους δικαίου;

Abstract

Το πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσεται η ειδικότερη προβληματική της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η κριτική στον εθνικό νόμο για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών. Ως ειδικότερο θέμα της εργασίας, έχει επιλεγεί η συνταγματική ανάγνωση των νομοθετικών διατάξεων, και ειδικότερα η εναρμόνιση τους με την αρχή του κράτους δικαίου. Με άλλα λόγια, θα προσπαθήσουμε να αναζητήσουμε αν ο Ν. 5002/2022 υπακούει στις αρχές που συνιστούν το κράτος δικαίου και που προβλέπονται ρητώς στο Σύνταγμα, αν δηλαδή είναι συνταγματικός και ταιριάζει σε μία σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία. Η έρευνα, όμως, αυτή δεν θα ακολουθήσει την κλασική ανάγνωση, από το ειδικό στο γενικό, δηλαδή εκκινώντας από την εμβάθυνση στις ειδικές ρυθμίσεις του νόμου με ένα τελικό συμπέρασμα, αν αυτές υπακούν στις γενικές συνταγματικές αρχές. Η επιλογή που έχει γίνει για την παρούσα εργασία είναι οι αρχές του κράτους δικαίου (και συνταγματικές αρχές) να αποτελέσουν τον βασικό γνώμονα της συλλογιστικής πορείας. Πιο συγκεκριμένα, κάθε κεφάλαιο της εργασίας, δεν αφορά ένα συγκεκριμένο άρθρο του νόμου ή μία επιμέρους ρύθμιση αυτού (πχ εθνική ασφάλεια, ενημέρωση του υποκειμένου, ρόλος εισαγγελικού λειτουργού κτλ), αλλά καταπιάνεται με μία αρχή του κράτους δικαίου. Εφόσον, εμβαθύνουμε επαρκώς στην εκάστοτε αρχή και υπογραμμίσουμε όσα χαρακτηριστικά της μάς είναι χρήσιμα για την καλύτερη κατανόηση και κριτική των νομοθετικών διατάξεων, τότε θα προχωρήσουμε στην ανάλυση των ρυθμίσεων που σχετίζονται με την αρχή αυτή. Με τον τρόπο αυτόν, και ακολουθώντας την αντίστροφη πορεία, ολόκληρη η εργασία αποτελεί μία κριτική σκέψη πάνω στον νέο νόμο, και όχι μία απλή παράθεση των διατάξεων του, με την κριτική να περιορίζεται στο τελευταίο κεφάλαιο ως συμπερασματικές παρατηρήσεις. Τα πρώτα κεφάλαια της εργασίας αφορούν μία εισαγωγή στην έννοια του Συντάγματος (με μία σύντομη ιστορική αναδρομή) και του Κράτους Δικαίου. Η ανάδειξη της σημασίας των δύο αυτών παραγόντων για το δημοκρατικό πολίτευμα, θα συντελέσει στην καλύτερη κατανόηση του αποτυπώματος του νόμου στην κοινωνία αλλά και του τι σημαίνει για αυτήν η τυχόν υποβάθμιση και παρακμή τους. Στη συνέχεια θα ακολουθήσει μία σύντομη εισαγωγή στο δικαίωμα του απορρήτου και στον νέο νόμο και ύστερα, στα κύρια κεφάλαια, θα αναπτυχθούν οι αρχές με αναφορές και στη νομολογία του ΕΔΔΑ. Ακολουθεί το τελικό συμπέρασμα και ο επίλογος.