Assessing energy efficiency in the Greek residential sector : policy barriers, effectiveness and recommendations

Abstract

Η ενεργειακή απόδοση αποτελεί θεμελιώδη παράγοντα για τη βιώσιμη ανάπτυξη, ιδιαίτερα στον οικιακό τομέα, όπου τα κτίρια συμβάλλουν σημαντικά στη συνολική κατανάλωση ενέργειας και στις εκπομπές άνθρακα. Στην Ελλάδα, η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας έχει καταστεί εθνική προτεραιότητα, λόγω των δεσμεύσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα, της αύξησης του κόστους ενέργειας και της συνεχιζόμενης πρόκλησης της ενεργειακής φτώχειας. Η παρούσα διπλωματική εργασία, στηριζόμενη σε βιβλιογραφική τεκμηρίωση, εξετάζει κριτικά τις πολιτικές ενεργειακής απόδοσης που εφαρμόζονται στον ελληνικό οικιακό τομέα, αξιολογώντας (ex-post) την αποτελεσματικότητά τους, εντοπίζοντας εμπόδια στην εφαρμογή τους και διερευνώντας ευκαιρίες βελτίωσης. Αναλύοντας βασικές πολιτικές, όπως οι κανονισμοί ενεργειακής απόδοσης κτιρίων, τα προγράμματα επιδοτήσεων και τα συστήματα ενεργειακής πιστοποίησης, η έρευνα αξιολογεί τον βαθμό στον οποίο αυτά τα μέτρα ευθυγραμμίζονται με τους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους της Ελλάδας. Επιπλέον, διερευνάται ο αντίκτυπος αυτών των πολιτικών στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και των εκπομπών άνθρακα, καθώς και στη βελτίωση της πρόσβασης και της αντοχής των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης στα νοικοκυριά. H έρευνα αναλύει θεσμικά, οικονομικά και συμπεριφορικά εμπόδια που περιορίζουν την εφαρμογή των πολιτικών, όπως οικονομικοί περιορισμοί, πολύπλοκα ρυθμιστικά πλαίσια και ζητήματα ενημέρωσης του κοινού. Για να δωθεί μια πιο σφαιρική εικόνα, η εργασία συγκρίνει την ελληνική προσέγγιση με επιτυχημένες στρατηγικές ενεργειακής αποδοτικότητας σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, προσφέροντας προτάσεις για τη βελτίωση του σχεδιασμού των πολιτικών στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά κενά στην εφαρμογή των πολιτικών και στη δημόσια συμμετοχή. Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων απαιτεί μια πιο ολοκληρωμένη και προσαρμοστική προσέγγιση, αξιοποιώντας τόσο οικονομικά κίνητρα όσο και ρυθμιστικά μέτρα για την επιτάχυνση της ενεργειακής αναβάθμισης. Η εργασία ολοκληρώνεται με μια σειρά πολιτικών επισημάνσεων που στοχεύουν στην βελτίωση της εφαρμογής των πολιτικών ενεργειακής απόδοσης και στην αντιμετώπιση κοινωνικών και οικονομικών προκλήσεων στον οικιακό τομέα.