Λογισμικό και διπλή αδειοδότηση

Abstract

Στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης, το λογισμικό έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας, επηρεάζοντας σχεδόν κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας, από την εκπαίδευση και την υγεία, έως τις επιχειρήσεις και την ψυχαγωγία. Η ανάπτυξη του λογισμικού είναι μια δυναμική διαδικασία που εξελίσσεται συνεχώς, με νέες τεχνολογίες και πρωτόκολλα να εμφανίζονται συνεχώς. Σε αυτό το περιβάλλον, ο τρόπος με τον οποίο διανέμεται και προστατεύεται το λογισμικό έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς επηρεάζει τόσο την πρόσβαση των χρηστών όσο και τα δικαιώματα των δημιουργών. Το θέμα της αδειοδότησης του λογισμικού έχει αναδειχθεί ως ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα στην ανάπτυξη και τη διανομή του. Η αδειοδότηση είναι ο μηχανισμός που επιτρέπει στον δημιουργό του λογισμικού να καθορίσει τους όρους χρήσης του από τρίτους. Μέσω των αδειών, ρυθμίζονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των χρηστών, είτε πρόκειται για ανοιχτό λογισμικό είτε για κλειστό λογισμικό. Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον φαινόμενο στον τομέα της αδειοδότησης λογισμικού είναι η διπλή αδειοδότηση (dual licensing), η οποία προσφέρει στους δημιουργούς τη δυνατότητα να προσφέρουν το λογισμικό τους κάτω από δύο διαφορετικές άδειες, ανοιχτή και εμπορική. Πρόκειται στην ουσία για ένα επιχειρηματικό μοντέλο που με τα πλεονεκτήματα που προσφέρει διευκολύνει τόσο τους δημιουργούς και τους χρήστες, όσο και τις ίδιες τις εταιρείες να εκμεταλλεύονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την προώθηση του λογισμικού τους, διατηρώντας όχι μόνο τον ελεύθερο χαρακτήρα του και την ΄΄ανοικτή΄΄ πρόσβαση σε όλους αλλά και το οικονομικό όφελος για τις ίδιες και τους developers. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να εξετάσει το πλαίσιο της διπλής αδειοδότησης, να εξηγήσει πώς εφαρμόζεται σε πραγματικές συνθήκες και να αναλύσει τις επιπτώσεις της τόσο για τους δημιουργούς λογισμικού όσο και για τους χρήστες. Θα εξεταστούν ορισμένες υποθέσεις που απασχόλησαν τα δικαστήρια και αποτέλεσαν καθοριστικό παράγοντα για την επίλυση των τυχόν ασαφειών. Θα δοθεί έμφαση στις νομικές και τεχνικές πτυχές του φαινομένου, με σκοπό την καλύτερη κατανόηση της σημασίας της διπλής αδειοδότησης στη σύγχρονη αγορά λογισμικού. Θα τεθεί ο προβληματισμός γύρω από τα ζητήματα που είναι πιθανό να προκύψουν από την διπλή αδειοδότηση και συγκεριμένα οι ασυμβατότητες μεταξύ των διαφορετικών αδειών χρήσης ή και σε περίπτωση παραβίασης των όρων τί θα προβλέπεται. Επίσης, θα δοθεί έμφαση στις πιθανές λύσεις, όπως είναι η χρήση αλγορίθμων Τεχνητής Νοημοσύνης και των ΄΄έξυπνων συμβολαίων΄΄ μέσω της τεχνολογίας blockchain.