Transportation, mobility & land uses planning scenarios for Athens, Greece : shaping a sustainable city for the people, the environment, and the real estate market

Abstract

Η τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα δύναται να αποτελέσει σημείο τομής στη δράση για αποτροπή της κλιματικής αλλαγής. Οι αστικές μεταφορές με αυτοκίνητο συντελούν στην επιδείνωση του κλίματος σε ανησυχητικό βαθμό. Μείζονες διακυβερνητικοί ή υπερεθνικοί δρώντες, όπως ο ΟΗΕ ή η ΕΕ, συνεισφέρουν κατευθυντήριες γραμμές, νομοθεσία και πλαίσια, για να προωθήσουν βιώσιμη αστική κινητικότητα με ηλεκτρικά μέσα μεταφοράς σταθερής τροχιάς (μετρό, ελαφρύ μετρό, τραμ) ή μέσω ενεργής κινητικότητας (ποδηλασία ή βάδην). Οι χώρες ανά τον κόσμο οφείλουν να υλοποιήσουν αυτή τη μετάβαση· διαφορετικά, περισσότερο η σκληρή περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα και λιγότερο οι προαναφερθέντες οργανισμοί θα καταστήσουν την αλλαγή αναπόδραστη.

Το μητροπολιτικό συγκρότημα Αθηνών-Πειραιώς, που συνιστά πρωτεύουσα της Ελλάδας, αντιμετωπίζει πολλά ζητήματα σχετικά με την αστικές μεταφορές με κυριότερο την επίμονα έντονη κυκλοφοριακή συμφόρηση, τον παμπάλαιο στόλο επιβατηγών και ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων, την έλλειψη ενός υψηλής ποιότητας και μεγάλης εμβέλειας δικτύου μαζικών μεταφορών, την απουσία πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων και την τυχαιότητα στις αμφίδρομες γεοχωρικές σχέσεις χώρων κατοικίας-εργασίας εξαιτίας των σχεδόν δύο αιώνων αόριστων χρήσεων γης και μεγάλων σχεδίων ανάπλασης με ελαττώματα τα οποία δύνανται να επηρεάζουν αρνητικά το αστικό μεταφορικό τοπίο.

Μια γεωχωρική ανάλυση και μια σειρά προβλέψεων με εργαλεία μηχανικής μάθησης και βιβλιοθήκες, όπως η πολυμεταβλητή συσταδοποίηση με Κ-μέσους (ESRI ArcGIS Pro), τα δένδρα αποφάσεων με gradient boosting (ESRI ArcGIS Pro) και η TensorFlow, βοηθούν στην κατανόηση των πραγματικών αναγκών των Αθηναίων, των ευκαιριών για μακροπρόθεσμα επιτυχημένη ανάπτυξη και αρμονική συνύπαρξη των συμφερόντων τόσο των επενδυτών σε ακίνητη περιουσία όσο και των πολιτών και των τρόπων με τους οποίους θα καταστούν οι μετακινήσεις εντός Αθηνών βιώσιμες. Οι οπτικοποιήσεις που προτιμήθηκαν είναι κυρίως χάρτες και η Αθήνα χωρίστικε σε 106 γειτονιές για τους σκοπούς αυτής της μελέτης, ενώ επιπλέον δεδομένα υπέστησαν προεπεξεργασία και χρησιμοποιήθηκαν με διάφορους τρόπους, τύπους και για διαφορετικές περιστάσεις. Οι μελλοντικές γραμμές και οι σταθμοί του μετρό και του τραμ για τις προβλέψεις ήταν είτε επίσημα σχεδιασμένοι είτε αναφέρονταν στο Παράρτημα XIV του Ν 4277/2014 είτε προτείνονται από τον συγγραφέα σύμφωνα με δελτία τύπου, το καταργηθέν ρυθμιστικό σχέδιο για το 2009 και προσωπικό λογικό σχεδιασμό μετά από παρατήρηση και μελέτη επί των δεδομένων.

Τα αποτελέσματα, κατόπιν περαιτέρω ανάλυσης, υποδεικνύουν ότι άμεση δράση οφείλει να αναληφθεί, ώστε να εμπλουτιστεί το οικοσύστημα δημοσίων συγκοινωνιών της Αθήνας και να προσφερθεί τουλάχιστον 25% του συνολικού μήκους δρόμων στους πεζούς και στους ποδηλάτες. Τα μακροπρόθεσμα οφέλη υπερνικούν τα κόστη, ειδικά εφ' όσον πραγματοποιηθεί πιο ομοιόμορφη ανάπτυξη στην Αθήνα με περισσότερες ευκαιρίες για όλους, με ολίγον πιο ξεκάθαρη αγορά ακινήτων με νέες ευκαιρίες τόσο για τους επενδυτές όσο και για τους Αθηναίους να δημιουργούνται σε κάθε στάδιο ανάπτυξης των συστημάτων βιώσιμης αστικής κινητικότητας, με μια δυνατότητα να επανεκκινήσει ο προβληματικός κλάδος μικρομεσαίου λιανεμπορίου σε κάποιες γειτονιές της Αθήνας, με μείωση των ατμοσφαιρικών ρύπων και της θερμότητας που εκπέμπονται και της ενέργειας που καταναλώνεται και εισάγεται (αποκλειστική αναφορά σε ενέργεια από ορυκτά καύσιμα). Τέλος, η υπεύθυνη διαχείριση με σεβασμό στις τοπικές ανάγκες – περισσότερο από ανηλεή οικονομετρία – των τρεχόντων τριών μεγάλων έργων αστικής ανάπλασης (Άγιος Διονύσιος, Ελαιώνας, Ελληνικό) θα αφήσει το δικό της αξιοσημείωτο αποτύπωμα στη βελτίωση της δημόσιας μαζικής μεταφοράς στην Αθήνα, την πρωτεύουσα της Ελλάδας.