Memes & copyright
| dc.contributor.advisor | Μαρκέλλου, Μαρίνα | |
| dc.contributor.author | Πλυτά, Κατερίνα | |
| dc.date.accessioned | 2025-02-04T09:29:38Z | |
| dc.date.available | 2025-02-04T09:29:38Z | |
| dc.date.issued | 2024-09 | |
| dc.identifier.uri | https://dione.lib.unipi.gr/xmlui/handle/unipi/17408 | |
| dc.description.abstract | Όταν ο Richard Dawkins παρουσίασε το 1976 στο βιβλίο του Το Εγωϊστικό Γονίδιο την θεωρία του για κάποιους αναπαραγωγείς αντίστοιχους των γονιδίων – genes που θα λειτουργούσαν ως «μονάδες πολιτισμικής μετάδοσης» μέσω της μίμησης και τους ονόμασε μιμίδια – memes, σίγουρα δεν φανταζόταν τον ρόλο που η έννοια αυτή θα επιτελούσε στις κοινωνίες, στον πολιτισμό και στην καθημερινή ψηφιακή πραγματικότητα του 2024. Από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1990, οπότε και τα διαδικτυακά, πλέον, memes έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση, μέχρι και σήμερα που έχουν αναχθεί στον απόλυτο τρόπο διαμοιρασμού ψηφιακού περιεχομένου και ψηφιακής επικοινωνίας, η μορφή και η λειτουργία τους εξελίσσεται διαρκώς. Εκπληρώνοντας πολλαπλούς ρόλους και τελικά διαμορφώνοντας τον πολιτισμό, το περιεχόμενό τους παραμένει ρευστό και ένας ακριβής ορισμός τους μοιάζει να ξεγλιστρά μέσα από τα χέρια των ακαδημαϊκών μελετητών. Πέραν αυτής της δυσκολίας, το δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας, ακολουθώντας ασθμαίνοντας τους ταχύτατους ρυθμούς της διαδικτυακής ανάπτυξης, έχει τα μάτια του στραμμένα πάνω στα memes, καθώς τα ζητήματα που τίθενται μέσα από την χρήση υλικού θωρακισμένου με πνευματικά δικαιώματα είναι ποικίλα. Επιπλέον, κομβικό παραμένει το ερώτημα αν τα memes, που βασίζονται στην συνεχόμενη αντιγραφή υλικού, μπορούν να θεμελιώσουν πρωτότυπο πνευματικό δικαίωμα. Σε κάθε περίπτωση, η νομιμότητα της χρήσης τους κρίνεται μέσα από μία λογική εξαιρέσεων, με την αρχή της δίκαιης χρήσης (fair use) να ισχύει στις ΗΠΑ και την εξαίρεση του pastiche να εφαρμόζεται στο ενωσιακό δίκαιο. Το pastiche ανήκει στην εξαίρεση της γελοιογραφίας, της παρωδίας και της μίμησης του άρθρου 5§3(ια) της Οδηγίας InfoSoc και του άρθρου 17§7(β) της Οδηγίας DSM. Πρόκειται για μία μορφή μιμητικής δημιουργίας, η έννοια της οποίας παρουσιάζει επίσης διαχρονικά μεγάλο ενδιαφέρον, τόσο για τον κόσμο της τέχνης, όσο και γι’ αυτόν του δικαίου της πνευματικής ιδιοκτησίας. Η εξαίρεση του pastiche ενσωματώνει κατά γενική ομολογία εύρος μετασχηματιστικών χρήσεως, άρα και τα memes. Το ακριβές περιεχόμενο του pastiche, τοποθετούμενο διαχρονικά δίπλα στην παρωδία, για την οποία υπάρχει μεγαλύτερη παράδοση και νομολογία – με σημείο αναφοράς την υπόθεση Deckmyn v. Vandersteen του ΔΕΕ – παραμένει κι αυτό ασαφές. Ενωσιακοί νομοθέτες και δικαστές έχουν προσπαθήσει να το προσεγγίσουν, με προεξάρχουσα την γερμανική έννομη τάξη που με την ερμηνεία του άρθρου 51a UrhG, την εθνική υπόθεση Martin Eder και την ενωσιακού ενδιαφέροντος συστάδα υποθέσεων «Metall auf Metall», έχει φέρει το pastiche στο προσκήνιο. Και όσο αναμένεται η απόφαση του ΔΕΕ για να κλείσει το τελευταίο κεφάλαιο της «Metall auf Metall», εύστοχα η διεθνής κοινότητα αναρωτιέται εάν τελικά τα memes μπορούν να ελεχθούν υπό το πρίσμα της παραδοσιακής πνευματικής ιδιοκτησίας, ή, εάν σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο ψηφιακό περιβάλλον, στο οποίο συγκρούονται καθημερινά οι παλιές με τις νέες μορφές έκφρασης και δημιουργικότητας, είναι ικανά να θέσουν (εάν το θέλουν) δικούς τους κανόνες ή να τους απορρίψουν εντελώς. | el |
| dc.format.extent | 92 | el |
| dc.language.iso | el | el |
| dc.publisher | Πανεπιστήμιο Πειραιώς | el |
| dc.rights | Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα | * |
| dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/ | * |
| dc.title | Memes & copyright | el |
| dc.type | Master Thesis | el |
| dc.contributor.department | Σχολή Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων | el |
| dc.description.abstractEN | When Richard Dawkins introduced the concept of "memes" in his 1976 book The Selfish Gene, as cultural equivalents to genes—units of cultural transmission spread through imitation—it’s unlikely that he could have imagined the role this idea would play in modern society, culture and the digital world of 2024. Since the late 1990s, when internet memes first emerged, they have evolved into the ultimate tool for sharing digital content and communication. Memes perform a wide range of functions and shape culture in profound ways. Yet, despite their prevalence, their fluid nature makes it difficult for scholars to pin down an exact definition. Beyond the challenge of defining them, copyright law has been scrambling to keep up with the rapid pace of online development, paying close attention to memes, particularly because they often involve the use of copyrighted material. A critical question emerges around whether memes, which rely on continuous replication of content, can themselves be considered original works under copyright law. The legal permissibility of memes often relies on exceptions to copyright rules, with the law making allowances for their use in specific contexts—most notably under the doctrine of fair use in the U.S. and the pastiche exception in the European Union. Pastiche falls under the broader exceptions for caricature, parody, and imitation, as outlined in Article 5(3)(k) of the InfoSoc Directive and Article 17(7)(b) of the DSM Directive. It represents a form of creative imitation, which has long fascinated both the art world and copyright law and it is widely accepted as the current framework to memes and other transformative uses. However, much like memes themselves, the exact boundaries of pastiche remain elusive. Alongside parody—an exception with a more established legal precedent, particularly highlighted in the ECJ case Deckmyn v. Vandersteen—pastiche has increasingly captured the focus of European lawmakers and courts. The German legal system has been particularly active in exploring its definition, especially through Article 51a of the UrhG, the national Martin Eder case, and the EU-centered Metall auf Metall series of cases, which have casted a brighter light into this intricate concept. As the world awaits the ECJ's ruling on the final chapter of Metall auf Metall, the global conversation intensifies: can memes truly be reined in by the rigid structures of traditional copyright law? Or, in the ever-evolving digital landscape—where old and new forms of creativity clash—do memes have the potential to break free, setting their own rules or disregarding them altogether? This question looms large, challenging the very foundations of intellectual property in the digital age. | el |
| dc.contributor.master | Δίκαιο και Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (MSc in Law and Information and Communication Technologies) | el |
| dc.subject.keyword | Memes | el |
| dc.subject.keyword | Μιμίδια | el |
| dc.subject.keyword | Δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας | el |
| dc.subject.keyword | Πνευματικά δικαιώματα | el |
| dc.subject.keyword | Copyright | el |
| dc.subject.keyword | Pastiche | el |
| dc.date.defense | 2025-02-01 |
Αρχεία σε αυτό το τεκμήριο
Αυτό το τεκμήριο εμφανίζεται στις ακόλουθες συλλογές
-
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων
Department of Digital Systems
Εκτός από όπου διευκρινίζεται διαφορετικά, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα