Γραμμικές και μη γραμμικές σχέσεις μεταξύ των διαταραχών των τιμών πετρελαίου και των χρηματιστηριακών αγορών

Abstract

Σε αυτή την διπλωματική εργασία διερευνάτε πως οι μεταβολές του πετρελαίου τύπου Brent, επηρεάζουν τις αποδόσεις χρηματιστηριακών αγορών σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες εισαγωγείς πετρελαίου (Βέλγιο, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Ολλανδία, Πολωνία, Σουηδία). Η ανίχνευση των σχέσεων μεταξύ των δύο μεταβλητών γίνεται σε πρώτο στάδιο λαμβάνοντας υπόψη επιπλέον δυο μεταβλητές ελέγχου: τον δείκτη βιομηχανικής παραγωγής και τα βραχυχρόνια επιτόκια κρατικών τίτλων. Έπειτα χρησιμοποιήθηκαν τα υποδείγματα VAR (Vector Autoregressive) , VECM (Vector Error Correction Models), ώστε εφαρμοστούν οι μεθοδολογίες: ανάλυση κρουστικών αποκρίσεων (impulse responses), διάσπασης διακύμανσης (Variance decomposition), έλεγχος αιτιότητας κατά Granger για την χρονική περίοδο 19 Σεπτεμβρίου 2003 έως 19 Μάιου 2023. Το κύριο εύρημα ήταν πως στο διάστημα αυτό οι αποδόσεις των χρηματιστήριων βρέθηκαν να έχουν θετική συσχέτιση με τις αποδόσεις της αγοράς πετρελαίου. Επίσης η διάσπαση διακύμανσης έδειξε πως η μεταβλητότητα στην αγορά πετρελαίου και μετοχών εξηγείται κατά κύριο λόγο μετά από έξι μήνες από τις δικές τους μεταβολές, ενώ η ύπαρξη ενδογένειας επαληθεύτηκε σε αρκετές περιπτώσεις σε όλες τις χώρες. Στο επόμενο στάδιο εξετάστηκε μέσω του πλαισίου NARDL (Nonlinear Autoregressive Distributed Lag) εάν υπάρχει συνολοκλήρωση μεταξύ των μεταβλητών καθώς και βραχυχρόνια και μακροχρόνια ασυμμετρία στην συμπεριφορά των μεταβολών των χρηματιστηριακών αποδόσεων όταν συμβαίνουν θετικές ή αρνητικές αλλαγές στις τιμές του πετρελαίου. Τα αποτελέσματα ήταν ανάμεικτα και η ασυμμετρία δεν επαληθεύτηκε στην πλειοψηφία των χωρών, ενώ σε όλες τις περιπτώσεις ο έλεγχος συνολοκλήρωσης κατέδειξε ύπαρξη μακροχρόνιων σχέσεων μεταξύ πετρελαίου-χρηματιστηρίων.