Παράγοντες βιωσιμότητας της σύγχρονης επιχείρησης

Abstract

Η βιωσιμότητα αναγνωρίζεται ως μια σκόπιμη και εξελικτική αλλαγή που αυξάνει ή διατηρεί το χαρακτηριστικό του συστήματος και αποτελεί μακροπρόθεσμο στόχο για την κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού. Η πρόοδος προς την επίτευξη της βιωσιμότητας έχει ενσωματωθεί στους Παγκόσμιους Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) και αποτελεί μια πρόκληση για τις Επιχειρήσεις που ως δυναμικά συστήματα μπορούν να επιδεικνύουν την ικανότητά τους να εξελίσσονται, να αλλάζουν και να διατηρούνται με την ισόρροπη και την ταυτόχρονη επιδίωξη των κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών διαστάσεων. Υπό το πρίσμα της συστημικής προσέγγισης και της επιστημονικής ενασχόλησης των δυναμικών συστημάτων, η παρούσα διατριβή αποσκοπεί στη δυναμική και ολιστική μελέτη της ανθρωποκεντρικής βιωσιμότητας στο χώρο της σύγχρονης επιχείρησης. Η εκτενής αναζήτηση και μελέτη της σύγχρονης βιβλιογραφίας οδηγεί στην αποσαφήνιση της έννοιας της βιωσιμότητας, στη χρησιμότητα της γνώσης και των προοπτικών της, στην κατανόηση της αξίας της στο επιχειρησιακό περιβάλλον και στην περαιτέρω ολιστική διερεύνηση των κρίσιμων παραγόντων που επηρεάζουν στη βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη Επίδοσή της. Δεδομένου ότι οι υφιστάμενες έρευνες μελετούν μονοδιάστατες ή δισδιάστατες οπτικές του τρίπτυχου πυλώνα Αειφορίας, στην επίδραση της επιχειρησιακής βιωσιμότητας, η πρωτοτυπία της παρούσας διατριβής συνίσταται στη διερεύνηση της ταυτόχρονης επίδρασης των τριών διαστάσεων του πυλώνα Αειφορίας, στη Επίδοση της Επιχειρησιακής Βιωσιμότητας που καλείται να αντιμετωπίσει το πρωτόγνωρο φαινόμενο της πανδημικής κρίσης. Πιο συγκεκριμένα, η πρωτοτυπία της έρευνας συνίσταται, στη διερεύνηση μίας ολιστικής οπτικής για την επίδραση των τριών αλληλο-συναρτώμενων και συν-διαμορφωτικών διαστάσεων του τρίπτυχου πυλώνα και τις συσχετίσεις τους με τους ενδοεπιχειρησιακούς παράγοντες που συνδέονται με τα ζητήματα βιωσιμότητας και την Επίδοσή τους. Ειδικότερα, διαμορφώνεται και εξετάζεται το σχεσιακό μοντέλο μεταξύ των παραγόντων της Εταιρικής Διακυβέρνησης, της Οργανωσιακής Βιωσιμότητας και της Επιχειρησιακής Υπευθυνότητας και διαπιστώνονται στη δομική τους σύζευξη, τα μέτρα συσχέτισης για την ισχύ και την κατεύθυνση των σχέσεων των μεταβλητών. iv Για τη διεξαγωγή της έρευνας χρησιμοποιήθηκε δομημένο διαδικτυακό ερωτηματολόγιο σε ένα δείγμα 167 μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων, οι οποίες προσδιορίζονται σύμφωνα με τον κύκλο εργασιών τους και τον αριθμό εργαζομένων τους. Τα ερωτήματα απευθύνθηκαν στα Ανώτατα Στελέχη των επιχειρήσεων που λόγω της ιδιότητας τους μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της έρευνας. Συγκεκριμένα διερευνήθηκαν συνολικά 62 ερευνητικές υποθέσεις (ΕΕ) οι οποίες διαμορφώθηκαν από τους πέντε ερευνητικούς στόχους (ΕΣ) της διατριβής σύμφωνα με την ανάπτυξη του εννοιολογικού πλαισίου και την υπόδειξη του σχεσιακού μοντέλου. Η αρχική διερεύνηση για την ομαδοποίηση και την περιγραφή του συνόλου των μεταβλητών της έρευνας πραγματοποιήθηκε με την εφαρμογή της Διερευνητικής Παραγοντικής Ανάλυσης, χρησιμοποιήθηκε η στατιστική μέθοδος της Ανάλυσης Κύριων Αξόνων, Principal Axis Factoring και πραγματοποιήθηκε έλεγχος για την απουσία της ακραίας πολυσυγγραμμικότητας. Στην ανάλυση των στατιστικών δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν οι μέθοδοι της περιγραφικής στατιστικής και της Ανάλυσης Κανονικοποιημένης Συσχέτισης, canonical correlation. Η παρούσα έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο της υγειονομικής πανδημικής κρίσης Covid-19 όπου ελήφθησαν υπόψη οι οικονομικές και κοινωνικές διαταραχές, οι οποίες αναπόφευκτα επέφεραν αλλεπάλληλες μεταβολές στον τομέα της Οργάνωσης και Διοίκησης των Επιχειρήσεων. Ως εκ τούτου και σύμφωνα με τη συστημική προσέγγιση, δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες συνθήκες σε ένα πραγματικό περιβάλλον αλλαγής και εξέλιξης, ώστε να εξαχθούν ερευνητικά συμπεράσματα για την ανταπόκριση και την αντιμετώπιση των επιχειρήσεων σε ζητήματα που κρίνονται ουσιαστικά για την επιχειρησιακή βιωσιμότητα. Τα ευρήματα των πολυμεταβλητών αναλύσεων της Κανονικοποιημένης Συσχέτισης, κατέδειξαν προοπτικές βελτίωσης στην Επίδοση της Επιχειρησιακής Βιωσιμότητας καθώς και αδυναμίες στην εξισορρόπηση του σχεσιοδυναμικού τρίπτυχου πυλώνα οι οποίες εμφανίστηκαν έντονα κατά την περίοδο της παγκόσμιας πανδημικής κρίσης Covid-19. Χαρακτηριστικό των ευρημάτων είναι η κατάσταση της βραχυπρόθεσμης βιωσιμότητας που επικεντρώνεται στον πυλώνα της Οικονομικής επίδοσης, για την ουσιαστικότητα των ενδοεπιχειρησιακών ζητημάτων που αφορούν στην άμεση επιβίωση της επιχείρησης.