Η χρήση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης στην πρόσληψη και αξιολόγηση εργαζομένων

Abstract

Η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει εντρυφήσει στη ζωή μας και είναι κομμάτι της καθημερινότητάς μας και αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο ως τεχνολογία του μέλλοντος. Τα τελευταία χρόνια η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει εισχωρήσει για τα καλά και στον χώρο της απασχόλησης. Στην παρούσα εργασία επιχειρείται να γίνει μια ανάλυση σχετικά με τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης που χρησιμοποιούν οι εργοδότες για την πρόσληψη και αξιολόγηση των εργαζομένων, ποιοι κίνδυνοι αναδεικνύονται καθώς και τι κινήσεις κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τη θέσπιση κανόνων για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Πιο αναλυτικά, μετά το κεφάλαιο της εισαγωγής, στο δεύτερο κεφάλαιο της εργασίας επιχειρείται να δοθεί ο ορισμός της Τεχνητής Νοημοσύνης και των αλγορίθμων. Συγκεκριμένα αναλύεται η αοριστία της έννοιας της Τεχνητής Νοημοσύνης, πώς αυτή λειτουργεί καθώς και τι είναι τα αλγοριθμικά ή αυτοματοποιημένα συστήματα λήψης αποφάσεων. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους και πώς σχετίζονται με τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης. Στο τρίτο κεφάλαιο της εργασίας γίνεται μια ανάλυση της χρήσης συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης τόσο κατά την πρόσληψη όσο και κατά την αξιολόγηση των εργαζομένων. Με ποιον τρόπο η Τεχνητή Νοημοσύνη συνδράμει τους υπεύθυνους του τμήματος ανθρώπινου δυναμικού στην πρόσληψη και αξιολόγηση εργαζομένων, σε ποια στάδια της διαδικασίας και με τι εφαρμογές. Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται προσπάθεια ανάλυσης των κινδύνων που εγκυμονούν από τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στον χώρο της απασχόλησης. Συγκεκριμένα, αναλύεται ο κίνδυνος της αδιαφάνειας των αλγορίθμων, το φαινόμενο “bias”, δηλαδή η ενδεχόμενη μεροληψία των συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης υπέρ κάποιας ομάδας δημιουργώντας έτσι άδικες διακρίσεις στον εργασιακό χώρο, ο κίνδυνος ως προς την ακεραιότητα των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής των εργαζομένων καθώς και ο κίνδυνος της ψυχολογικής τους εξουθένωσης εξαιτίας της συνεχούς χρήσης συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης, ιδιαίτερα κατά την αξιολόγησή τους. Στο πέμπτο κεφάλαιο εξηγείται η ορθή χρήση τέτοιων συστημάτων, προκειμένου να αποφευχθούν οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν και γίνεται αναφορά στην Πρόταση Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη, της Πρότασης για έκδοση Οδηγίας για την εργασία µέσω ψηφιακής πλατφόρµας και ο νόμος 4961/2022 σχετικά με τις ρυθμίσεις για την Ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και την ψηφιακή αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης. Επιλογικά, γίνεται μια προσπάθεια εκτίμησης κατά πόσο είναι εφικτή η χρήση τέτοιων συστημάτων στον χώρο εργασίας εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατά πόσο είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε αυτή την επανάσταση.