Η σχέση επιχειρηματικής στρατηγικής και πολιτικών παρεμβάσεων

Abstract

Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή πραγματεύεται το ζήτημα της ανατροπής της νόμιμης κυβέρνησης της Γουατεμάλας το 1954. Συγκεκριμένα, αναλύει την επιρροή της επιχειρηματικής στρατηγικής της United Fruit Company, ενός πραγματικού επιχειρηματικού κολοσσού επί της απόφασης αυτής. Η Εταιρεία αυτή, η οποία είχε εκπροσωπήσει τα αμερικανικά συμφέροντα στην Κεντρική Αμερική ειδικώς, αλλά και την ευρύτερη λατινοαμερικανική πολιτική των ΗΠΑ για πάνω από μισό αιώνα, προσπάθησε να διασώσει τα επιχειρηματικά της συμφέροντα χρησιμοποιώντας την πολιτική, διπλωματική και στρατιωτική ισχύ των Ηνωμένων Πολιτειών, προκειμένου να επιβάλλει τη θέλησή της στην κυβέρνηση της Γουατεμάλας. Τρία ήταν τα στοιχεία που εκμεταλλεύθηκε η United Fruit Company στην οργάνωση της επιχειρηματικής στρατηγικής της, σχετικά με την υπόθεση της Γουατεμάλας: το δόγμα Μονρόε, το Μακαρθισμό και το εκτενές lobbying της Εταιρείας στην Ουάσινγκτον, που υπήρξε διαχρονικά επιτυχημένο και στόχευε και τα δύο μεγάλα κόμματα των ΗΠΑ. Η Εταιρεία ενεργούσε κατά το μάλλον ή το ήττον ως επεκτατική αποικιοκρατική δύναμη, και η νοοτροπία αυτή αντικατοπτρίζεται στην επιχειρηματική της στρατηγική. Ο στόχος της ήταν η δημιουργία μονοπωλίου στον τομέα της παραγωγής και εξαγωγής μπανάνας, και ασκούσε πίεση στις κυβερνήσεις των χωρών-παραγωγών μπανάνας χρησιμοποιώντας την ανώτερη οικονομική, πολιτική και ενίοτε στρατιωτική της ισχύ, με τις πράξεις της να θυμίζουν παλαιά αποικιοκρατική δύναμη. Η Εταιρεία είχε την πεποίθηση ότι θα μπορούσε να επιτύχει την διατήρηση της δικής της δεσπόζουσας θέσης μέσω της προώθησης των αμερικανικών συμφερόντων στη Λατινική Αμερική, κάτι που όμως δεν συνέβη. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ, αν και υποστήριξε σθεναρά τις ενέργειες της United Fruit στη Γουατεμάλα και ενήργησε υπέρ της το 1954, εν τέλει επέβαλε στην Εταιρεία το σεβασμό της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας, η οποία αποτελεί θεμέλιο λίθο του υγιούς ανταγωνισμού και συνεπώς της οικονομικής προόδου. Η επιχειρηματική στρατηγική της United Fruit Company απέτυχε. Η Εταιρεία σήμερα έχει μετασχηματιστεί και δεν υπάρχει με την τότε μορφή της, αλλά οι πρακτικές που εισήγαγε χρησιμοποιήθηκαν και συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται εκτενώς από τις εταιρείες που ακολούθησαν, ενώ η πολιτική, διπλωματική και στρατιωτική αντιμετώπιση του ζητήματος από τις ΗΠΑ είχε σοβαρές επιπτώσεις στην αμερικανική τους πολιτική.