Α proactive and diligent approach to institutional developments for sustainable vessel operation

Abstract

Σκοπός της έρευνας: Η παρούσα διδακτορική διατριβή εστιάζει στην αξιολόγηση της επίδρασης της εφαρμογής της νεοσύστατης πολιτικής της βιωσιμότητας στην ναυτιλιακή αγορά και στην δημιουργία ενός κυκλώματος με υπάρχουσες πρακτικές, από όλους τους τομείς του ναυτιλιακού κλάδου, όπου θα εξασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα και η συνέχιση της εφαρμογής της νεοσύστατης αυτής πολιτικής στο διηνεκές. Όμως, παράλληλα με την σταδιακή επέκταση των βιώσιμων πρακτικών, υπάρχουν και άλλοι εξωγενείς παράγοντες που εξίσου επηρεάζουν και προκαλούν ανακατατάξεις στην συνήθη ναυτιλιακή πρακτική. Οι κυριότεροι παράγοντες είναι η i) τεχνολογική εξέλιξη, ii) η ψηφιοποίηση και iii) η επέκταση του Covid-19. Συνεπώς, παράλληλα με την αξιολόγηση της επίδρασης της πολιτικής της βιωσιμότητας, θα αξιολογηθεί και η επίδραση των αναφερομένων εξωγενών παραγόντων στην επέκταση και εφαρμογή των βιώσιμων ναυτιλιακών πολιτικών. Στη συνέχεια, θα εξεταστεί και η ύπαρξη τυχόν συσχέτισης των πρόσφατων νομοθετικών αλλαγών στo ναυτικό δίκαιο με τις βιώσιμες ναυτιλιακές πολιτικές και θα διερευνηθούν οι πιθανές μελλοντικές επιπτώσεις και αλλαγές που ενδέχεται να επιφέρει η επέκταση των νέων πολιτικών. Τέλος, θα γίνει αξιολόγηση των οργάνων ελέγχου της ναυτιλιακής αγοράς, της εξέλιξης τους και της επίδρασης τους στην βιώσιμη ναυτιλία όσον αφορά την επέκταση των πολιτικών αυτής, αλλά κατά κύριο λόγο όσο αφορά την πιθανή συνεισφορά τους στην συνέχιση της εφαρμογής της νεοσύστατης αυτής πολιτικής στο διηνεκές. Μεθοδολογία: Η διδακτορική διατριβή βασίζεται στην έρευνα και μελέτη της νομοθεσίας και των σχετικών δικαστικών αποφάσεων (legal doctrine) για την εξαγωγή συμπερασμάτων και για την πραγματοποίηση υποθέσεων, ενσωματώνοντας παράλληλα πτυχές της ναυτιλιακής διοίκησης και της ναυτιλιακής οικονομίας, για να επιτευχθεί μια ολιστική και διεπιστημονική προσέγγιση. Παράλληλα εφαρμόστηκε ένα υβριδικό πρότυπο έρευνας (βασισμένο σε αμερικάνικα μοντέλα νομικής έρευνας) με: i) την διερεύνηση μιας πρωτότυπης κεντρικής ιδέας (συνδυασμός βιωσιμότητας, καθήκοντος επιμέλειας με πρακτικές πρόληψης), ii) την εξαγωγή επιμέρους συμπερασμάτων και καινοτομιών από τα υπό εξέταση θέματα, κατά κύριο λόγο νομοθεσίες ή δικαστικές αποφάσεις, iii) την εξέταση των βασικών οργάνων και νομθεσιών στις οποίες επιδρά ή από τις οποίες εξαρτάται, με σκοπό την επίτευξη της βέλτιστης εφαρμογής και της συνέχισης της βιώσιμης πρακτικής στο διηνεκές. Ευρήματα: Σαν αποτέλεσμα της έρευνας, προκύπτει ότι πολλές υπάρχουσες νεοσυσταθείσες νομοθεσίες και μέτρα πρόληψης παρουσιάζουν σημαντικές ελλείψεις, καθώς i) δρουν κατά κύριο λόγο σε αντίδραση ενός φαινομένου, ii) έχουν ελλιπή εποπτεία από τις αρμόδιες αρχές και ως αποτέλεσμα δυσχεραίνουν την αποτελεσματική εφαρμογή των βιώσιμων πρακτικών. Συνεπώς, προτείνεται η βιωσιμότητα να λειτουργεί σε συνεχή συσχέτιση με τις αρχές της δέουσας επιμέλειας και της πρόληψης, με την συνδρομή αποτελεσματικών εποπτικών οργάνων. Συμπεραίνεται επίσης ότι για την επίτευξη βιωσιμότητας, απαιτείται η εφαρμογή της μεθοδολογίας αποτελεσματικών συστημάτων διαχείρισης και η επιβολή νομοθεσιών, έχοντας εγκαταστήσει προληπτικές εφαρμογές και εποπτικά όργανα, σε συνδυασμό με νέες νομοθεσίες, πρακτικές και τεχνολογίες. Όσον αφορά το διεθνές και εθνικό νομικό πλαίσιο, παρά την υιοθέτηση μιας στάσης περισσότερο προσανατολισμένης στις ανάγκες της αγοράς, δεν έχει υιοθετηθεί ακόμα μιά στάση πρόληψης ή εφαρμογής πρακτικών που να επικουρούν άμεσα την ανάπτυξη της βιώσιμης ναυτιλιακής πολιτικής. Τέλος, αναφορικά με τα εποπτικά-ελεγκτικά όργανα της ναυτιλίας προβλέπεται ότι οι αλληλασφαλιστικές ενώσεις και οι λιμενικοί έλεγχοι θα εξελιχθούν σε βασικούς αρωγούς, μέσω των οποίων θα μπορέσει να επιτευχθεί η εφαρμογή και η διατήρηση των βιώσιμων ναυτιλιακών πολιτικών εις το διηνεκές. Πρωτοτυπία Έρευνας: Αρχικά η μελέτη της νεοσυσταθείσας πολιτικής της βιωσιμότητας και των παρεπόμενων πρακτικών αυτής, κρίνεται ως ιδιαίτερα πρωτότυπη, δεδομένων και των ιδιαίτερα επίκαιρων νομοθεσιών και πρακτικών που μπαίνουν σταδιακά σε εφαρμογή με σκοπό την επέκταση και την αποτελεσματική εφαρμογή της νεοσυσταθείσας πολιτικής. Επίσης, καινοτομία αποτελεί και η σύζευξη νομικών εννοιών, όπως αυτή του καθήκοντος επιμέλειας με έννοιες που συνήθως απαντώνται σε ζητήματα ναυτιλιακής διοίκησης, όπως αυτή της πρόληψης, η οποία αποτελεί και ζητούμενο του σύγχρονου θεσμικού πλαισίου με σκοπό την εξέταση της πιθανής επίδρασης τους στην βιωσιμότητα του ναυτιλιακού κλάδου, μέσω της δημιουργίας ενός κυκλώματος που θα εξασφαλίζει την αποτελεσματική και συνεχή εφαρμογής των βιώσιμων πολιτικών στο διηνεκές και με την συνδρομή των παρόντων εποπτικών οργάνων. Επίσης, εξετάζονται και οι τρέχουσες εξελίξεις του διεθνούς και του Αγγλικού ναυτιλιακού δικαίου ώστε να διαπιστωθεί πιθανή συσχέτιση με τις βιώσιμες πολιτικές, σε συνδυασμό και με την εξέταση εξωγενών παραγόντων, ώστε να επιτραπεί μία πιο εις βάθος αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της έρευνας. Τέλος, η διατριβή βασίζεται σε μια συνδυαστική ερευνητική μεθοδολογία, για να παρέχει μια ολιστική και διεπιστημονική προσέγγιση των ερευνητικών θεμάτων.