Αποτελεσματικά στυλ ηγεσίας και διαπολιτισμική εκπαίδευση : διερευνώντας αντιλήψεις εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

Η μαζική εισροή μεταναστών και προσφύγων επηρέασε τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα και συγκεκριμένα το εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο σήμερα αποτελείται από πολυπολιτισμικές ομάδες. Γι’ αυτόν τον λόγο, καθοριστικής σημασίας είναι η ενσωμάτωση των αρχών της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης για τη δημιουργία διαπολιτισμικής κουλτούρας εντός των σχολικών μονάδων. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, σπουδαίος είναι ο ρόλος των σχολικών διευθυντών και των εκπαιδευτικών. Κεντρικός σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η διερεύνηση της επίδρασης των στυλ ηγεσίας των σχολικών διευθυντών στις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών σε ότι αφορά τη διαπολιτισμική εκπαίδευση. Επιπρόσθετοι στόχοι είναι η εξέταση της επίδρασης των αντιλήψεων των εκπαιδευτικών στις διαπολιτισμικές παιδαγωγικές πρακτικές που υιοθετούν και τη διαπολιτισμική αυτοαποτελεσματικότητά τους. Τέλος, αναλύεται η σχέση ανάμεσα στις εν λόγω παιδαγωγικές πρακτικές και την αυτοαποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού σε ότι αφορά τη διαπολιτισμική εκπαίδευση. Για την επίτευξη των στόχων διενεργήθηκε ποσοτική έρευνα με ερωτηματολόγια τα οποία διανεμήθηκαν σε 116 εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας (δημοτικής) εκπαίδευσης σε Αθήνα και Πάτρα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το Μετασχηματιστικό Στυλ σχολικής ηγεσίας επιδρά θετικά και ισχυρά στις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση, ενώ το Συναλλακτικό Στυλ θετικά αλλά ασθενέστερα. Εντούτοις, το Παθητικό Στυλ δεν φάνηκε να ασκεί στατιστικά σημαντική επίδραση στη διαμόρφωση των διαπολιτισμικών αντιλήψεων των εκπαιδευτικών. Ακόμα, διαπιστώθηκε ότι οι διαπολιτισμικές αντιλήψεις του εκπαιδευτικού επιδρούν θετικά και σημαντικά στις παιδαγωγικές πρακτικές και τη διαπολιτισμική αυτοαποτελεσματικότητά του. Τέλος, η παρούσα μελέτη δείχνει ότι η αυτοαποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού σε ότι αφορά τη διαπολιτισμική εκπαίδευση εξαρτάται σημαντικά από τη διαπολιτισμική παιδαγωγική πρακτική που ακολουθείται. Τα παραπάνω ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για διάλογο σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης των εθνοτικών μειονοτήτων. Πιο αναλυτικά, απαραίτητη κρίνεται η δημιουργία προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης και εξέλιξης των σχολικών διευθυντών και εκπαιδευτικών, ώστε να ευαισθητοποιηθούν περαιτέρω στα εν λόγω ζητήματα.