Παράγοντες που επηρεάζουν την ψυχική υγεία και ευεξία Ευρωπαίων ηλικίας 50 ετών και άνω βάσει διαγενεακών στοιχείων

Abstract

Ένα έκτακτο γεγονός παγκοσμίων διαστάσεων, όπως η πρόσφατη πανδημία COVID-19, φέρνει τους ανθρώπους αντιμέτωπους με απομόνωση, φοβίες, άγχος και άλλα δυσάρεστα συναισθήματα. Η καταγεγραμμένη διεθνώς επιδείνωση των συνθηκών ζωής των ατόμων τρίτης ηλικίας, προβληματίζει και ταυτόχρονα προκαλεί αναθεώρηση της σημαντικότητας των εννοιών της καλής «ψυχικής υγείας» και της «ποιότητας ζωής». Αφορμώμενος, λοιπόν, από την επικαιρότητα, ο στόχος του παρόντος πονήματος είναι η διερεύνηση των χαρακτηριστικών που συμβάλλουν στην μεταβολή της ποιότητας ζωής των Ευρωπαίων πολιτών άνω των 50. Για τον σκοπό αυτόν αξιοποιούνται πληροφορίες από το έβδομο κύμα της πανευρωπαϊκής έρευνας SHARE (Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe). Τα χαρακτηριστικά που εξετάζονται αφορούν σε δημογραφικά, οικονομικά, κοινωνικά καθώς και στοιχεία σωματικής και ψυχικής υγείας, αναδρομικά από την παιδική ηλικία των συμμετεχόντων έως και το 2017, έτος διεξαγωγής της συγκεκριμένης έρευνας. Στο 1ο κεφάλαιο, παρατίθενται κάποιοι βασικοί ορισμοί, όπως της ψυχικής υγείας και της ποιότητας ζωής, εννοιών που στη συνέχεια μελετώνται. Το 2ο κεφάλαιο αποτελεί συνέχεια του θεωρητικού πλαισίου με παράγοντες που, κατά τη βιβλιογραφία, επιδρούν στην ψυχική υγεία και στην ποιότητα ζωής σε άτομα άνω των 50. Ακολουθεί η περιγραφική στατιστική ανάλυση των μεταβλητών ενδιαφέροντος ενώ στο 4ο κεφάλαιο εξετάζεται, μέσω δισδιάστατης ανάλυσης, αν και σε τι βαθμό συσχετίζεται η ποιότητα ζωής με δημογραφικούς και κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες. Στο 5ο κεφάλαιο αναπτύσσονται μοντέλα πολυωνυμικής λογιστικής παλινδρόμησης με σκοπό τη βέλτιστη πρόβλεψη των παραγόντων που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής. Στο 6ο και τελευταίο κεφάλαιο καταγράφονται συνοπτικά τα κυριότερα συμπεράσματα της έρευνας. Στις σύγχρονες μεταβλητές που επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ατόμων περιλαμβάνονται ενδεικτικά οι κινητικοί περιορισμοί, η αυτοαναφερόμενη υγεία, η χώρα διαμονής, η ηλικία και o βαθμός νευρωτισμού ως χαρακτηριστικό της προσωπικότητας. Ταυτόχρονα, η σωματική μητρική κακοποίηση και ο αριθμός προσβάσιμων βιβλίων κατά την παιδική ηλικία είναι δύο από τις σημαντικότερες μεταβλητές των αναδρομικών στοιχείων που επιδρούν στην μετέπειτα ποιότητα ζωής των συμμετεχόντων της έρευνας.