Η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μέσα από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία, με θέμα “Η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μέσα από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ)”, αποτελεί μια απόπειρα επισκόπησης της ευρείας νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, προκειμένου να εντοπιστεί και να αναδειχθεί η ερμηνευτική συμβολή του Δικαστηρίου τούτου στο ιδιαίτερα επίκαιρο και κομβικής κοινωνικής και οικονομικής σημασίας ζήτημα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Προκειμένου να γίνει αντιληπτή η ίδια η έννοια των προσωπικών δεδομένων και η εξέλιξη της κατοχύρωσης της προστασίας της, γίνεται καταρχάς μια σύντομη αναδρομή στο νομοθετικό πλαίσιο των ευρωπαϊκών κοινοτήτων αναφορικά με αυτή. Η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα ρυθμίζεται από την Σύμβαση 108 του Συμβουλίου της Ευρώπης, τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (ο οποίος αντικατέστησε την Οδ. 95/46 ΕΚ) και αποτελεί τμήμα του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, η προστασία των προσωπικών δεδομένων γίνεται αντιληπτή ως ειδικότερη έκφανση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, της κατοικίας και της αλληλογραφίας, που αποκρυσταλλώνεται στη Σύμβαση. Στη συνέχεια, μέσα από παραδείγματα αποφάσεων του ΕΔΔΑ σε μια σειρά ζητημάτων που άπτονται των βασικών εννοιών γύρω από τον ορισμό των προσωπικών δεδομένων και τις κατηγορίες αυτών, τα δικαιώματα των υποκειμένων των δεδομένων, καθώς και τους επιτρεπτούς περιορισμούς που μπορούν να τεθούν στο δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής, επιχειρείται η σταχυολόγηση της ερμηνευτικής προσέγγισης του Δικαστηρίου στα παραπάνω βασικά ερωτήματα. Τέλος, γίνεται μνεία στο ειδικότερο ζήτημα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων στο πλαίσιο των αστυνομικών αρχών και των αρχών εθνικής ασφαλείας, καθώς και στο συναφές πεδίο της ποινικής δικαιοσύνης, προκειμένου να αναδειχθεί, σε αυτή την ιδιαίτερα ευαίσθητη πτυχή της ιδιωτικής ζωής, πόσο καθοριστικής σημασίας ρόλο στη διασφάλιση των δημοκρατικών αρχών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει διαδραματίσει η ύπαρξη και η συνεπής και αποτελεσματική λειτουργία του ΕΔΔΑ.