Πληροφόρηση & επιβολή του νόμου: θεωρία και πράξη

Abstract

Η σύγχρονη εποχή υπό συνθήκες έντονης παγκοσμιοποίησης, χαρακτηρίζεται από ένα νέο κύμα επανάστασης, κυρίως στο επίπεδο της τεχνολογίας και της πληροφορίας. Το Βεστφαλιανό έθνος-κράτος παραμένει το βασικό κύτταρο της κοινωνικής οργάνωσης, αλλά πλέον αντιμετωπίζει, εκτός από τις παραδοσιακές, νέες ασύμμετρες απειλές, που περιλαμβάνουν διάφορες μορφές εγκληματικότητας και κυρίως τον παράγοντα της τρομοκρατίας. Η έννοια της διεθνούς ασφάλειας έχει αναπόφευκτα διευρυνθεί, ενώ η διάκρισή της σε «εσωτερική» και «εξωτερική» θεωρείται ξεπερασμένη. Η ισλαμική τρομοκρατία και οι συνεχιζόμενες επιθέσεις της, αποτελούν την κορυφαία προτεραιότητα των υπηρεσιών επιβολής του νόμου, οι οποίες εστιάζουν σε νέα δόγματα και στρατηγικές. Η ανάγκη για συντονισμένη δράση με τις μυστικές υπηρεσίες, καθώς και για την υιοθέτηση εξειδικευμένων τακτικών πληροφόρησης καθίσταται επιτακτική. Στο πλαίσιο αυτό, αυξάνεται η σημασία της διεθνούς συνεργασίας των υπηρεσιών επιβολής του νόμου, ιδίως όταν περιλαμβάνει ανταλλαγή πληροφοριών που άπτονται της εθνικής ασφάλειας, καθώς και εγκληματολογικής φύσης. Αναπόφευκτα, έρχεται στο προσκήνιο η συνάφεια της θεωρίας των Διεθνών Σχέσεων και ο ρόλος της ως ερμηνευτικού εργαλείου της κρατικής συμπεριφοράς. Ως εκ τούτου, οι συνεργατικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας μπορούν να τοποθετηθούν στην κορυφή της ακαδημαϊκής αντιπαράθεσης μεταξύ του νέο-ρεαλισμού και του νέο-φιλελευθερισμού. Το γεγονός αυτό έχει ιδιαίτερη εφαρμογή στα επιχειρήματά τους για μια σειρά κρίσιμων ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου του σύγχρονου έθνους-κράτους, της επίδρασης του άναρχου διεθνούς συστήματος και της σημασίας της πολιτικής της ισχύος (power politics). Ωστόσο, το σημείο αιχμής βρίσκεται στις αντικρουόμενες απόψεις για τις δυνατότητες της διεθνούς συνεργασίας. Σε μια τέτοια συζήτηση, κεντρικό ρόλο διαδραματίζουν: το δίπολο μεταξύ «σχετικών ή απόλυτων» κερδών, η επιρροή θεσμών-οργανισμών-καθεστώτων και η επανάληψη των συνεργατικών προσπαθειών (iteration). Η περίπτωση της συνεργασίας πληροφόρησης των υπηρεσιών επιβολής του νόμου που σχετίζεται με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, παρέχει έναν κρίσιμο τομέα αξιολόγησης των πραγματικών δυνατοτήτων και των ορίων της διεθνούς συνεργασίας μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών. Ο παγκόσμιος αγώνας κατά του εγκλήματος είναι ιδιαίτερα δομημένος και σίγουρα χαρακτηρίζεται από αξιοσημείωτη πρόοδο. Το ερώτημα, ωστόσο, είναι εάν οι τρέχουσες διαρθρωτικές-θεσμικές εξελίξεις μπορούν να επηρεάσουν ποιοτικά τις διμερείς αντιτρομοκρατικές προσπάθειες συνεργασίας των ΗΠΑ ή της ενδο-ευρωπαϊκής συνεργασίας και ως εκ τούτου αλλάξουν τη φύση των διακρατικών σχέσεων, μετατρέποντάς τες από εγγενώς ανταγωνιστικές σε αμοιβαία επωφελείς.