Ο ρόλος της ηγεσίας πολιτισμικής απόκρισης ως μορφή ηγεσίας στην συμπεριληπτική εκπαίδευση

Abstract

Για την αποτελεσματική συμπερίληψη των μαθητών με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο στο σχολικό περιβάλλον απαιτείται μια ηγεσία που να ενσωματώνει μέσα της τα χαρακτηριστικά της πολιτισμικής απόκρισης. Στην παρούσα διερευνητική μελέτη εξετάστηκαν οι παράγοντες που παρεμποδίζουν ή διευκολύνουν την εφαρμογή της ηγεσίας της πολιτισμικής απόκρισης στα ελληνικά σχολεία. Στην έρευνα συμμετείχαν 10 διευθυντές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σχολείων της Αττικής. Ως εργαλείο έρευνας χρησιμοποιήθηκε η ημιδομημένη συνέντευξη. Ως δειγματοληψία χρησιμοποιήθηκε η δειγματοληψία ευκολίας. Για την ανάλυση των ποιοτικών αποτελεσμάτων της ποιοτικής έρευνας χρησιμοποιήθηκε η ανάλυση περιεχομένου με τη δημιουργία κωδίκων και θεματικών κατηγοριών. Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας είναι τα εξής: α) οι διευθυντές των σχολικών μονάδων δείχνουν ενδιαφέρον για την ενσωμάτωση των μεταναστών στο σχολικό περιβάλλον στο πλαίσιο της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης, β) οι διευθυντές θεωρούν τη συμπεριληπτική εκπαίδευση σημαντική καθώς βοηθάει: στην μείωση των στερεοτύπων και των προκαταλήψεων, στην προώθηση των δημοκρατικών αξιών, στην δημιουργία ανοικτών σχολικών περιβαλλόντων που αποδέχονται την διαφορετικότητα, δίνοντας ίσες ευκαιρίες μάθησης και μειώνοντας τις συγκρούσεις και στην προώθηση της εκπαίδευσης για την ειρήνη, γ) οι διευθυντές του δείγματος εφαρμόζουν κάποιες πολιτικές της ηγεσίας πολιτισμικής απόκρισης για τη συμπερίληψη των παιδιών των μεταναστών στην σχολική μονάδα (πρακτικές για την ενσωμάτωση των μαθητών με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο, διάδοση των αξιών της διαπολιτισμικότητας στη σχολική μονάδα με τη δημιουργία του κατάλληλου σχολικού κλίματος, εφαρμογή μεθόδων για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, κ.α.). Τα σημαντικότερα προβλήματα των διευθυντών είναι τα εξής: η ανυπαρξία νομοθεσίας, η έλλειψη επιμόρφωσης εκπαιδευτικών, το ασφυκτικό ωρολόγιο πρόγραμμα, και απουσία μέριμνας από το κράτος. Οι προτάσεις που έκαναν οι διευθυντές με την ολοκλήρωση της έρευνας είναι οι εξής: επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, ανταλλαγή καλών πρακτικών με άλλα σχολεία και παροχή βοήθειας από το κράτος με σχετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες.