Η συμβολή των συστημάτων διασφάλισης ποιότητας στην λειτουργία των υγειονομικών μονάδων και την διαχείριση των ασθενών

Abstract

Το θέμα της παρούσης διπλωματικής εργασίας έχει ως βάση τον ρόλο που διαδραματίζει η διαπίστευση ή η πιστοποίηση διασφάλισης ποιότητας στον κλάδο της υγείας, εστιάζοντας περισσότερο στο κομμάτι του ιδιωτικού τομέα. Το κατά πόσο δηλαδή αυτή συμβάλλει στην βελτίωση της λειτουργίας των μονάδων υγείας με κεντρικό γνώμονα την καλύτερη δυνατή διαχείριση των ασθενών με στόχο την ικανοποίησή τους όπως αυτή έχει εξελιχθεί ως έννοια στις ημέρες μας. Επιπρόσθετα, επιχειρείται να διερευνηθεί η σημασία που προσδίδουν οι υγειονομικές μονάδες στα συστήματα διασφάλισης ποιότητας και στα πρότυπα που τα διέπουν καθώς και αν αυτά αποτελούν βασικό πυλώνα πάνω στον οποίο βασίζεται η εύρυθμη λειτουργία τους. Στο πλαίσιο αυτό θα εξεταστούν βασικές – θεμελιώδεις έννοιες που αναπτύχθηκαν, εξελίχθηκαν, καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό τη σημερινή πραγματικότητα στο χώρο της υγείας και συνεχίζουν να τη διαμορφώνουν. Συγκεκριμένα, το 1ο κεφάλαιο ασχολείται με την ποιότητα, τους ορισμούς που έχουν κατά καιρούς δοθεί σε αυτήν, τα χαρακτηριστικά και τους στόχους της, καθώς και τις εξελίξεις που έλαβαν χώρα οι διάφορες σχετικές με αυτήν θεωρίες. Επιπλέον μελετώνται έννοιες όπως η διασφάλιση ποιότητας και η Διοίκηση Ολικής Ποιότητας (ΔΟΠ) καθώς και οι συγγραφείς – ερευνητές που πλέον θεωρούνται οι «κλασικοί» της ποιότητας ή οι «γκουρού» της ποιότητας. Στο τέλος του 1ου κεφαλαίου παρουσιάζονται η μέτρηση που μπορεί να δεχθεί η ποιότητα προκειμένου να εξαχθούν πολύ χρήσιμα στοιχεία και η αξιολόγησή της, ενώ το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με την αντιπαραβολή των υπηρεσιών έναντι των προϊόντων. Στο 2ο κεφάλαιο συναντάμε ορισμένους σημαντικούς ορισμούς που έχει λάβει η υγεία και οι υπηρεσίες υγείας καθώς και τα χαρακτηριστικά των τελευταίων, τους στόχους και τη ταξινόμησή τους. Στη συνέχεια μελετώνται τα υγειονομικά συστήματα με ιδιαίτερη έμφαση στο Ελληνικό Σύστημα Υγείας. Το 2ο κεφάλαιο κλείνει με την ποιότητα, που αφορά ειδικά τις υπηρεσίες υγείας, αναπτύσσοντας την κλασική προσέγγιση του A. Donabetian καθώς και τις εναλλακτικές προσεγγίσεις της ποιότητας στις υπηρεσίες υγείας όπως αυτές έχουν διατυπωθεί. Την ιδρυματική φροντίδα υγείας αναπτύσσει το 3ο κεφάλαιο, ξεκινώντας με την διάκριση των νοσοκομείων. Στη συνέχεια γίνεται μια προσπάθεια να εντοπιστούν τα χαρακτηριστικά, οι στόχοι και γενικότερα ο τρόπος λειτουργίας ενός δημόσιου νοσοκομείου έναντι του ιδιωτικού που διαφοροποιείται σε ορισμένους βασικούς τομείς και έτσι διαθέτει τα δικά του χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Τέλος, γίνεται αναφορά στο ρόλο που διαδραματίζει το μάρκετινγκ στις μονάδες υγείας και διατυπώνεται η θετική του συμβολή στα νοσοκομεία και την κοινωνία γενικότερα αλλά και οι αντιρρήσεις, περισσότερο ηθικού χαρακτήρα, που ορισμένοι έχουν εκφράσει. Στο 4ο κεφάλαιο αναπτύσσεται η μέτρηση και η αξιολόγηση της ποιότητας στον κλάδο της υγείας, έτσι ώστε να προκύπτουν και να εξάγονται χρήσιμες πληροφορίες και συμπεράσματα προκειμένου η ποιότητα να είναι σε μια διαδικασία συνεχούς βελτίωσης. Παράλληλα γίνεται αναφορά στα κριτήρια επιλογής των δεικτών μέτρησης της ποιότητας καθώς επίσης και στην ικανοποίηση των ασθενών και πως αυτή μπορεί να μετρηθεί. Στο τέλος του κεφαλαίου, μας γνωστοποιείται το κόστος που δημιουργείται στις περιπτώσεις που οι υπηρεσίες υγείας δεν έχουν υιοθετήσει ή αδυνατούν να εφαρμόσουν με τον σωστό – κατάλληλο τρόπο την ποιότητα στη λειτουργία τους είτε συνολικά είτε στα επιμέρους τμήματά τους. Το benchmarking ή η συγκριτική αξιολόγηση είναι η βασική έννοια ή διαδικασία που αναπτύσσεται στο 5ο κεφάλαιο. Στο οποίο παρουσιάζονται η συγκεκριμένη μέθοδος, οι στόχοι και τα είδη του, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στο benchmarking που αφορά την υγεία καθώς και στα αποτελέσματα που έχει η εφαρμογή του. Στο 6ο κεφάλαιο αναπτύσσονται οι έννοιες: συστήματα ποιότητας και πρότυπα ποιότητας στο τομέα της υγείας. Παρουσιάζονται ως διαδικασίες – μηχανισμοί η χορήγηση άδειας, η διαπίστευση και η πιστοποίηση και παράλληλα αναπτύσσονται τα πρότυπα της σειράς ISO 9000. Τέλος, στο 7ο κεφάλαιο παρουσιάζονται και εξάγονται συμπεράσματα σχετικά με το θέμα αυτής της διπλωματικής εργασίας.