Η εφαρμογή του green banking στην ανταγωνιστικότητα των τραπεζών: μελέτη περίπτωσης

Abstract

Στο σύγχρονο πολυτάραχο περιβάλλον τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι τράπεζες αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για μια βιώσιμη ανάπτυξη. Οι παγκόσμιες περιβαλλοντικές προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος δημιουργούν σήμερα νέες επενδυτικές τάσεις στην αγορά. Οι νέες αυτές τάσεις που αναπτύσσονται στη διεθνή επιχειρηματική κοινότητα συντάσσονται ευθέως με τις προοπτικές της πράσινης οικονομίας, η οποία φαίνεται πως αποτελεί πλέον την οικονομία του μέλλοντος. Οι επιδράσεις των περιβαλλοντικών προβλημάτων στους επιχειρηματικούς κλάδους είναι σημαντικές. Οι τράπεζες λειτουργώντας ως μεσάζοντες οι οποίοι φροντίζουν για την αποτελεσματική διακίνηση κεφαλαίων μεταξύ δανειστών και δανειζόμενων επηρεάζονται έμμεσα από τις νέες συνθήκες. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα το σχεδιασμό και την υλοποίηση στρατηγικών από τις τράπεζες που θα δημιουργήσουν προστιθέμενη αξία προάγοντας τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης και δημιουργώντας παράλληλα μια αρμονική συμβίωση μεταξύ ανθρώπου και περιβάλλοντος. Η εφαρμογή της Πράσινης Τραπεζικής κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, αποτελώντας μια στρατηγική επιλογή η οποία θα οδηγήσει σε μια σειρά από οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η παρουσίαση και η ανάλυση της έννοιας της Πράσινης Τραπεζικής (Green Banking) αλλά και το πώς η στρατηγική αυτή επιλογή αν ακολουθηθεί από ένα τραπεζικό ίδρυμα μπορεί να δημιουργήσει αξία στους πελάτες της, να αυξήσει την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα των λειτουργιών της αλλά και να καταφέρει να παραμείνει ανταγωνιστική στον κλάδο. Για την απάντηση των παραπάνω εκτός των άλλων αναλύεται και η περίπτωση μιας εγχώριας συστημικής τράπεζας, της Τράπεζας Πειραιώς η οποία μέσα από μια σειρά δράσεων πρωτοπορεί τα τελευταία χρόνια στον τομέα του Green Banking. Η εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη, τη βιβλιογραφική ανασκόπηση (κεφάλαια 1- 3) και τη μελέτη περίπτωσης (κεφάλαιο 4). Στο πρώτο κεφάλαιο εισάγεται η έννοια της Πράσινης Τραπεζικής και η σημασία της για το περιβάλλον και την κοινωνία. Επιπλέον, παρουσιάζεται η έννοια του πράσινης επιχειρηματικότητας καθώς και το περιεχόμενο των «πράσινων» στρατηγικών. Παράλληλα, γίνεται αναφορά στα στάδια που ακολουθεί μια τράπεζα στο δρόμο προς την αειφορία. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζεται το Green Banking σε διεθνές επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα καταγράφονται οι δράσεις μεγάλων διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και τραπεζών αλλά και εγχώριων συστημικών τραπεζών στο συγκεκριμένο τομέα καθώς και τα αποτελέσματα που προήλθαν από την εφαρμογή του. Στο τρίτο κεφάλαιο της εργασίας καταγράφεται η σύνδεση της Πράσινης Τραπεζικής με την Τεχνολογία και τα Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και στο πως ο συνδυασμός αυτών συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος. Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η περίπτωση της Τράπεζας Πειραιώς η οποία κατέχει ηγετική θέση στον κλάδο. Αναλύονται οι δράσεις της Τράπεζας πάνω στον τομέα της Πράσινης Τραπεζικής, οι στρατηγικές κινήσεις που ακολούθησε, τα πράσινα προϊόντα και οι υπηρεσίες που έχει αναπτύξει και προσφέρει στους πελάτες της καθώς και τα οικονομικά οφέλη που προέκυψαν από το πράσινο χαρτοφυλάκιό της. Τέλος, παρουσιάζονται τα συμπεράσματα της εργασίας από την ανάλυση των δύο μερών και τον συνδυασμό αυτών. Για την πραγματοποίηση της παρούσας εργασίας χρησιμοποιήθηκε ξένη και ελληνική βιβλιογραφία καθώς και αρθρογραφία. Επιπλέον, χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από ηλεκτρονικές πηγές αλλά και από συνεντεύξεις με αρμόδια στελέχη της Τράπεζας Πειραιώς, κυρίως για τη συγγραφή του β’ μέρους της εργασίας.