Ο ισλαμικός τρόπος χρηματοδότησης στη ναυτιλία σε σύγκριση με τα συμβατικά τραπεζικά δάνεια : μια θεωρητική προσέγγιση

Abstract

Μεγάλο ενδιαφέρον στην επιστημονική κοινότητα έχει προκαλέσει η οργάνωση, η δομή και η απόδοση του ισλαμικού χρηματοπιστωτικό συστήματος. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να συγκρίνει τον δυτικό με τον ισλαμικό τρόπο χρηματοδότησης των τραπεζών στη ναυτιλιακή βιομηχανία. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για να διερευνηθεί το παραπάνω ερώτημα είναι η βιβλιογραφική ανασκόπηση. Τα κίνητρα που ωθούν τους δανειοδοτούμενους προς αίτηση δανείου είναι πολλαπλά, όσον αφορά, όμως, τη ναυτιλιακή βιομηχανία συνήθως σχετίζονται με την ποιοτική αύξηση ή την αντικατάσταση του υφιστάμενου στόλου. Στο πρώτο μέρος της εργασίας γίνεται εκτενής αναφορά στον τρόπο λειτουργίας της τραπεζικής χρηματοδότησης στη ναυτιλία μέσω δανείων. Αυτή η μορφή χρηματοδότησης αποτελεί την πιο διαδεδομένη στο χώρο της ναυτιλίας μέχρι στιγμής. Υπάρχουν πολλά τραπεζικά προϊόντα προσαρμοσμένα στις ανάγκες των δανειζόμενων (εφοπλιστών/ πλοιοκτητών). Όμως, οι προϋποθέσεις χορήγησης ενός ναυτιλιακού δανείου είναι ποικίλες και σχετίζονται κυρίως με τη φήμη του εκάστοτε δανειοδοτούμενου αλλά και με τις εγγυήσεις που απαιτούνται. Όσον αφορά το δεύτερο μέρος της εργασίας παρουσιάζονται οι βασικές αρχές του ισλαμικού τρόπου χρηματοδότησης. Σε μια ισλαμική συναλλαγή απαγορεύεται ρητώς η χρήση τόκου και αυτό αποτελεί τη βασική διαφορά μεταξύ ισλαμικού και συμβατικού τρόπου χρηματοδότησης. Τα κύρια χρηματοδοτικά προϊόντα που προωθούνται από την ισλαμική χρηματοδότηση είναι οι τύποι Musharaka, Mudarabah, Murabahah και Injara. Στη πλειοψηφία των προϊόντων αυτών γίνεται διασπορά κινδύνων, ζημιών και κερδών μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών. Στο πέρασμα των χρόνων ο ισλαμικός τρόπος χρηματοδότησης εισέρχεται στις οικονομικές συναλλαγές του δυτικού κόσμου όλο και περισσότερο καθώς αποτελεί μια καινοτόμα λύση.