Η ανταγωνιστικότητα, η σημασία της για την ελληνική οικονομία και η σχέση της με την οικονομική μεγέθυνση

Abstract

Σκοπός της παρούσας διπλωματική εργασίας είναι η διερεύνηση της σημασίας της ανταγωνιστικότητας για την παγκόσμια οικονομία και ειδικότερα για τη ελληνική οικονομία σε περίοδο οικονομικής κρίσης, ενώ επιχειρείται και ο συσχετισμός της ανταγωνιστικότητας με την οικονομική μεγέθυνση με τη χρήση οικονομετρικών προτύπων. Με δεδομένο ότι η ανταγωνιστικότητα θεωρείται όρος ευρύς και πολυδιάστατος και είναι αποτέλεσμα της σύνθεσης οικονομικών εννοιών και ιδεών, που προσδιορίζουν άμεσα την οικονομική ανάπτυξη. Απώτερος σκοπός της ανταγωνιστικότητας, σύμφωνα με τους ισχύοντες ορισμούς, είναι η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και η επίτευξη της οικονομικής ευημερίας, που θα προέλθει από την αύξηση των εισοδημάτων και την αύξηση της απασχόλησης. Στην εργασία καταγράφονται οι τρόποι αποτίμησης της ανταγωνιστικότητας από συγκεκριμένους φορείς, οι οποίοι εστιάζουν σε συγκεκριμένες προϋποθέσεις και προσμετρούν την απόδοση συγκεκριμένων πυλώνων ανταγωνιστικότητας. Τέτοιοι διεθνείς φορείς είναι το Institute of Management Development που χρησιμοποιεί τους δείκτες IMD score, το World Economic Forum, που χρησιμοποιεί τους δείκτες GCI και η Ευρωπαϊκή Ένωση που χρησιμοποιεί τους δείκτες RCIγια τις περιφέρειές της και τους δείκτες CCI για τα κράτη-μέλη της. Η εργασία επιβεβαιώνει τη σύνδεση της ανταγωνιστικότητας με την παραγωγικότητα, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, τη σχετική επίδρασή της στο διεθνές εμπόριο και τις επιπτώσεις του μειωμένου βαθμού ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας στο κατά κεφαλή ΑΕΠ της χώρας, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, ενώ καταγράφει τους τομείς της ανταγωνιστικότητας στους οποίους στερεί η χώρα, καθώς και τις υπάρχουσες δυνατότητες για τη βελτίωσή της. Χρησιμοποιώντας στοιχεία από τις ετήσιες εκδόσεις για τους δείκτες ανταγωνιστικότητας ευρωπαϊκών κρατών από τους προαναφερθέντες φορείς, σε συνδυασμό με στοιχεία για το κατά κεφαλή εισόδημα για τα ίδια κράτη, από την Παγκόσμια Τράπεζα επιχειρείται η επιβεβαίωση μίας εκθετικής σχέσης μεταξύ του κατά κεφαλή εισοδήματος και των δεικτών ανταγωνιστικότητας, καθώς και μίας γραμμικής σχέσης μεταξύ του ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ και τη μεταβολής των δεικτών ανταγωνιστικότητας για συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Η έρευνα επιβεβαιώνει σε στατιστικά αποδεκτά επίπεδα την ύπαρξη των παραπάνω σχέσεων κυρίως για τους δείκτες ανταγωνιστικότητας IMD score και GCI, ενώ δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί το ίδιο και για τον δείκτη CCI λόγω πρόσφατης και περιορισμένης χρήσης του.