Κλινικός έλεγχος και κλινική διακυβέρνηση στις υπηρεσίες υγείας

Abstract

Το κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον σε εθνικό και διεθνές επίπεδο παρουσιάζει αντίρροπες τάσεις. Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, ακόμη και με τις πλέον ισχυρές χώρες να αναζητούν τρόπους ανάταξης των οικονομιών τους, ενώ παράλληλα η πρόοδος της ιατρικής επιστήμης σε συνδυασμό με τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου αυξάνει τη ζήτηση υπηρεσιών υγείας. Ο κλινικός έλεγχος ως «εργαλείο» της κλινικής διακυβέρνησης επιχειρεί να αμβλύνει αυτές τις αντιθέσεις περιορίζοντας το κόστος μέσω της βελτίωσης της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των κλινικών πρακτικών. Ο κλινικός έλεγχος είναι η διαδικασία με την οποία επιδιώκεται η βελτίωση της παροχής υπηρεσιών υγείας μέσω της συνεχούς αξιολόγησης των δομών, των διαδικασιών και των αποτελεσμάτων της παρεχόμενης φροντίδας (Donabedian, 1996). Πρόκειται για μία κυκλική διεργασία κατά την οποία αρχικά τίθενται κριτήρια-στόχοι, στη συνέχεια μέσα από μια συστηματική αξιολόγηση ελέγχεται ο βαθμός ικανοποίησης αυτών των στόχων και τελικά προτείνονται αλλαγές, όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο. Η κλινική διακυβέρνηση αποτελεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα πρέπει να λειτουργεί μία μονάδα υγείας προκειμένου να βελτιώνει συνεχώς την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών της εξασφαλίζοντας υψηλά πρότυπα φροντίδας. Οι στόχοι που θέτει σχετίζονται με την ιατρική καταλληλόλητα και την ιατρική αναγκαιότητα των υπηρεσιών υγείας που λαμβάνει ο ασθενής. Η θέσπιση πρωτοκόλλων, η ιατρική τεκμηρίωση και η ανάπτυξη μεθόδων μέτρησης της ποιότητας αποτελούν εκ των ων ουκ άνευ στοιχεία για την επιτυχή λειτουργία της. Η συνεχής δημοσιονομική προσαρμογή και ο εξορθολογισμός των δαπανών που επιχειρείται στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια καθιστούν απαραίτητη την υιοθέτηση των πρακτικών της κλινικής διακυβέρνησης και του κλινικού ελέγχου. Στον ιδιωτικό τομέα τα αποτελέσματα δείχνουν εντυπωσιακά ενώ οι προοπτικές επέκτασης και στο δημόσιο σύστημα υγείας είναι ρεαλιστικές.