Σχεδίαση και υλοποίηση μαθήματος αξιοποιώντας την αυτορρυθμιζόμενη μάθηση σε συνεργατικά περιβάλλοντα μάθησης

Abstract

Το ζητούμενο όλων των σύγχρονων μεθόδων διδασκαλίας αποτελεί η ποιότητα της σχολικής μάθησης. Ενώ στο παρελθόν τα μοντέλα διδασκαλίας ήταν αποκλειστικά δασκαλοκεντρικά, πλέον η τάση που επικρατεί από τις έρευνες της παιδαγωγικής και της ψυχολογίας, είναι η μαθητοκεντρική προσέγγιση της μάθησης. Τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της ραγδαίας εξέλιξης της τεχνολογίας και των επικοινωνιών, παρατηρείται επίσης, μια στροφή προς την ηλεκτρονική μάθηση. Για να καλυφθούν οι δύο προηγούμενες προσεγγίσεις, έχουν δημιουργηθεί σύγχρονα ηλεκτρονικά εκπαιδευτικά συστήματα και εργαλεία, που σκοπό έχουν να προωθήσουν τη μάθηση μέσω συνεργατικών δραστηριοτήτων, τα λεγόμενα «Συστήματα Συνεργατικής Μάθησης μέσω Υπολογιστή» (Computer Supported Collaborative Learning Systems - CSCL). Οι τεχνολογίες αυτές προσφέρουν ένα πλούσιο, διαμοιραζόμενο εικονικό χώρο εργασίας, όπου οι αλληλεπιδράσεις δε συμβαίνουν μόνο μεταξύ ατόμων και τεχνολογίας, αλλά ως διαπροσωπική επικοινωνία πολλών προς πολλούς ανθρώπους που μοιράζονται έναν κοινό στόχο. Αυτές οι αλληλεπιδράσεις μπορούν να διευκολυνθούν και να ρυθμιστούν από ένα συντονιστή-εκπαιδευτή, ενώ η διαδικασία για την κατάκτηση της γνώσης περνά σταδιακά από τον εκπαιδευτικό στο μαθητή, αφού πρώτα ο εκπαιδευτικός «διδάξει» το μαθητή πώς μπορεί να μαθαίνει μόνος του. Τα σύγχρονα μοντέλα αυτορρυθμιζόμενης μάθησης βοηθούν τους μαθητές να περάσουν από την ετεροκαθοδήγηση στην αυτοκαθοδήγηση, αρκεί ο εκπαιδευτικός να θέλει να ξεπεράσει τους περιορισμούς του αναλυτικού προγράμματος και το προσωπικό εκπαιδευτικο-διδακτικό του στιλ. Στην παρούσα διπλωματική εργασία θα επικεντρωθούμε στο πώς μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη η αυτορρυθμιζόμενη μάθηση στο μάθημα της Πληροφορικής του Γενικού Λυκείου, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του συστήματος διαχείρισης της μάθησης, moodle. Πιο συγκεκριμένα, θα επιχειρήσουμε να αναπτύξουμε ένα σενάριο μαθήματος για τη διδασκαλία της Πληροφορικής στο σχολείο, συνδυάζοντας στρατηγικές αυτορρυθμιζόμενης μάθησης με την αξιοποίηση των συνεργατικών περιβαλλόντων ηλεκτρονικής μάθησης στη σχολική τάξη, ώστε να βγάλουμε συμπεράσματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα των στρατηγικών αυτών στη μέση εκπαίδευση, πρωτίστως στο μάθημα της πληροφορικής, αλλά κατ’ επέκταση και σε άλλα σχολικά αντικείμενα. Επομένως, η παρούσα εργασία θα εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο ο εκπαιδευτικός θα μπορέσει να σχεδιάσει και υλοποιήσει ένα διδακτικό σενάριο, χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες στρατηγικές αυτορρυθμιζόμενης μάθησης και εφαρμόζοντας τις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) σε περιβάλλοντα που υλοποιούν σενάρια συνεργατικής μάθησης υποστηριζόμενα από υπολογιστή (CSCL), για την ανάπτυξη και οργάνωση του εκπαιδευτικού υλικού. Περαιτέρω μελέτη αποτελεί η υλοποίηση και η αξιολόγηση επιπλέον σεναρίων στη σχολική τάξη, καθώς και η εφαρμογή παρόμοιων σεναρίων σε περισσότερα γνωστικά αντικείμενα.