Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους και οι συμβάσεις ανταλλαγής κινδύνου αθέτησης (CDS)

Abstract

Η Ευρωπαϊκή κρίση χρέους ανέδειξε τα δημοσιονομικά ελλείμματα πολλών Ευρωπαϊκών χωρών, καθώς και τη μειωμένη δυνατότητά τους να ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις. Η κρίση πυροδοτήθηκε από την αγορά των ενυπόθηκων δανείων στις Η.Π.Α. και άμεσα μεταδόθηκε στις Ευρωπαϊκές οικονομίες εκτινάσσοντας τα spreads των ομολόγων. Η αύξηση των ομολογιακών spreads οδήγησε σε αύξηση των τιμών των συμβάσεων ανταλλαγής κινδύνου αθέτησης (CDS) και για πρώτη φορά η πιθανότητα αθέτησης πληρωμών από πλευράς κυβερνήσεων εμφανίζεται ως μη αμελητέα. Η αγορά των CDS τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη, λόγω της αβεβαιότητας του οικονομικού περιβάλλοντος και της ανάγκης των επενδυτών να μειώσουν την έκθεσή τους στον κίνδυνο αθέτησης. Αρκετές μελέτες έχουν πραγματοποιηθεί με σκοπό τον προσδιορισμό παραγόντων που επηρεάζουν τις τιμές των CDS, εστιάζοντας κυρίως σε μικροοικονομικά και χρηματοοικονομικά μεγέθη. Στην παρούσα εργασία επιδιώκεται ο προσδιορισμός των μακροοικονομικών μεγεθών που επηρεάζουν την πορεία των τιμών των CDS. Αρχικά, εξετάζεται η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, καθώς και η πορεία της κρίσης χρέους των ευρωπαϊκών χωρών. Στη συνέχεια παρουσιάζεται ο τρόπος λειτουργίας της αγοράς των ομολόγων και των CDS. Αρκετό ενδιαφέρον παρουσιάζει η συσχέτιση των τιμών μεταξύ ομολόγων και CDS, η οποία και παρατίθεται στη συνέχεια. Οι προσδιοριστικοί παράγοντες και τα μοντέλα τιμολόγησης των παραγώγων, αποτελούν το τέταρτο κεφάλαιο της παρούσας μελέτης. Τέλος, μέσω της χρήσης του μοντέλου πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης με δεδομένα panel, για ένα δείγμα 10 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την περίοδο 2008-2015, προσδιορίζονται ορισμένα μακροοικονομικά μεγέθη, τα οποία επηρεάζουν στατιστικά σημαντικά την πορεία των τιμών των CDS.