Ευρωπαϊκή πολιτική ενέργειας και ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού : η σημασία των διακρατικών ενεργειακών συμβάσεων και η περίπτωση της Ελλάδας

Abstract

Η Πολιτική Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαμορφώθηκε με τρόπο διστακτικό, στο πέρασμα των δεκαετιών και με έναν χαρακτήρα παρακολουθηματικό των άλλων κλάδων πολιτικής της. Τα Κράτη-Μέλη διατηρούν ακόμη και σήμερα την ευθύνη για τη χάραξη της ενεργειακής τους πολιτικής με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα άλλα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να έχουν συντρέχουσα αρμοδιότητα επί του αντικειμένου της ενέργειας. Ωστόσο, οι εξελίξεις ανέδειξαν εδώ και πολλά χρόνια την ανάγκη για τη χάραξη μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής. Ειδικά οι κρίσεις των τελευταίων ετών στην προμήθεια φυσικού αερίου προκάλεσαν προβληματισμό, αλλά και αποτέλεσαν το σημείο καμπής: η μέχρι τότε πολιτική αναθεωρήθηκε και η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού αποτελεί πλέον πυλώνα στη χάραξη πολιτικής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως είναι φυσικό, τα νομοθετήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Οδηγίες και Κανονισμοί) δίνουν σε κάθε περίπτωση το στίγμα της χαρασσόμενης πολιτικής. Αλλά και τα Κράτη-Μέλη υπακούουν στα κελεύσματα των καιρών οι διακρατικές ενεργειακές συμβάσεις που συνάπτονται έχουν σε κάθε περίπτωση διττό στόχο: την εξασφάλιση της τροφοδοσίας της εκάστοτε συμβαλλόμενης χώρας και την εξυπηρέτηση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολο της. Η εργασία αυτή έχει σκοπό να παρουσιάσει συνοπτικά τις σημαντικότερες εξελίξεις στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής, τα νομοθετήματα-σταθμούς, τις διακρατικές ενεργειακές συμβάσεις, στις οποίες συμβαλλόμενο μέρος είναι η Ελλάδα και να διατυπώσει κάποιες σκέψεις για το μέλλον της ευρωπαϊκής πολιτικής ενέργειας.