Συμβάσεις επενδύσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ρήτρες προστασίας του περιβάλλοντος, η διάσταση του διεθνούς δικαίου

Abstract

Η αυξανόμενη ζήτηση για ενέργεια σε συνδυασμό με τη διαπίστωση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης και της κλιματικής αλλαγής έχει οδηγήσει τα κράτη τα τελευταία χρόνια, στην αναζήτηση λύσεων που συνδέονται περισσότερο με την ιδέα της καινοτομίας και την υιοθέτηση των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης. Ιδιαίτερη έκφανση της φιλοπεριβαλλοντικής αναπτυξιακής αυτής μορφής αποτελούν τα έργα ορθολογικής εκμετάλλευσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την αξιοποίηση των οποίων στηρίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο της επίτευξης των περιβαλλοντικών της στόχων και της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού. Συνιστούν μία καθαρή πρωτογενή πηγή για την παραγωγή ενέργειας, επιχειρηματικά ελκυστική, με περιορισμένη κλίμακα επιβάρυνσης - τροποποίησης του περιβάλλοντος και κατ’ αρχήν εύκολα αποκαταστήσιμες περιβαλλοντικές επεμβάσεις. Κρατικές και ιδιωτικές εταιρίες καθώς και φυσικά πρόσωπα είναι οι παράγοντες που προωθούν μαζί με την αλματώδη τεχνολογική πρόοδο την αναπτυξιακή διαδικασία, μέσα από επενδύσεις στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας και κάτω από τις συνθήκες της διεθνούς απελευθέρωσης της αγοράς και της ελεύθερης διακίνησης των κεφαλαίων. Όμως, επειδή η διασφάλιση της εκπλήρωσης της συνταγματικής υποχρέωσης για προστασία του περιβάλλοντος με την ταυτόχρονη επιδίωξη της οικονομικής ανάπτυξης, με μόνο εχέγγυο τη μονοδιάστατη φύση των ρυθμίσεων της αγοράς είναι αμφίβολη, καθιερώνονται για τις ενεργειακές επενδύσεις στην Ελλάδα συγκεκριμένες θεσμικές διαδικασίες προληπτικού χαρακτήρα από τη δημόσια διοίκηση. Στο τέλος της παρούσας εργασίας γίνεται μία συνολική αξιολόγηση της νομοθετικής συμβολής στη διείσδυση των ΑΠΕ στο ευρωπαϊκό και ελληνικό ενεργειακό μείγμα, ως προσπάθεια εξισορρόπησης της οικονομικής μεγέθυνσης και της περιβαλλοντικής προστασίας όπου καταδεικνύεται ότι υπάρχουν ακόμα πολλά περιθώρια βελτίωσης.