Οι επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά την πρόσφατη κρίση χρέους

Abstract

Η επιδείνωση των μακροοικονομικών στοιχείων σε συνδυασμό με την κρίση χρέους που ακολούθησε την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, οδήγησε τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υιοθέτηση πολιτικών αντιμετώπισης αυτών των ανισορροπιών, τόσο σε δημοσιονομικό, όσο και σε νομισματικό επίπεδο. Σκοπός της εργασίας είναι να αναδείξει τις συνέπειες-επιδράσεις των πολιτικών αυτών στην ανταγωνιστικότητά των χωρών της Ε.Ε., δηλαδή τη θέση τους στο διεθνές περιβάλλον. Μετά από μία - περιεκτική - αναφορά στις βασικές έννοιες του ισοζυγίου πληρωμών και των επιμέρους στοιχείων του καθώς και στη σχέση αυτού με την ανταγωνιστικότητα μίας χώρας, γίνεται μία παρουσίαση της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής που ασκήθηκε στην Ε.Ε. κατά την περίοδο της κρίσης και μετά και των μηχανισμών στήριξης που δημιουργήθηκαν από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για την αντιμετώπιση της κρίσης αυτής. Κατόπιν εξέτασης των αντίστοιχων μεταβολών στα οικεία ισοζύγια αγαθών και τελικών υπηρεσιών των χωρών της Ε.Ε., γίνεται παρουσίαση της επίτευξης και του βαθμού σύγκλισης των οικονομιών μέσα από το πλαίσιο των ειδικότερων μέτρων δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής που ελήφθησαν. Ακολουθεί η μελέτη των αντίστοιχων επιδράσεων στη διεθνή και εντός της Ε.Ε. ανταγωνιστικότητα των κρατών-μελών χρησιμοποιώντας τόσο την ανάλυση δεικτών οικονομικής συμπεριφοράς (Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, Δείκτης Τιμών Παραγωγού, δείκτης κόστους ανά μονάδα εργασίας και αποπληθωριστής του ΑΕΠ), όσο και τη μελέτη ποιοτικών και διαρθρωτικών χαρακτηριστικών που καθορίζουν τη διεθνή θέση μίας χώρας. Επίσης θα γίνει αναφορά στις μεταβολές των μεριδίων αγοράς των εξαγωγών και εισαγωγών σε επίπεδο Ε.Ε., με τις κυριότερες οικονομίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Από την παρούσα εργασία προκύπτει ότι η δημοσιονομική και νομισματική πολιτική που υιοθετήθηκε από την περίοδο της κρίσης και μετά, με σημαντικό κοινωνικό κόστος, είχε ως αποτέλεσμα την αντιμετώπιση των ανισορροπιών των ισοζυγίων αγαθών και υπηρεσιών των χωρών της Ε.Ε. κυρίως μέσω του περιορισμού των εισαγωγών, χωρίς όμως η πολιτική αυτή να συμβάλει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των χωρών αυτών σε διεθνές επίπεδο.