Το θαλάσσιο εμπόριο του άνθρακα. Τα μεγαλύτερα λιμάνια διαχείρισης του. Μια συγκριτική παρουσίαση

Abstract

Ο σκοπός της παρούσας Διπλωματικής Εργασίας ήταν σε πρώτο επίπεδο η ανάλυση του παγκόσμιου εμπορίου του ορυκτού άνθρακα και σε δεύτερο επίπεδο η εύρεση των λιμένων που διαχειρίζονται το συγκεκριμένο αγαθό παγκοσμίως. Προκειμένου να επιτευχθεί ο προαναφερθείς στόχος, κατέστη απαραίτητος ο προσδιορισμός της έννοιας του ορυκτού άνθρακα, οι μέθοδοι εξόρυξης και επεξεργασίας, καθώς και οι χρήσεις αυτού στην παγκόσμια βιομηχανία, ώστε να καταστεί σαφής η λειτουργία του ως εμπορεύσιμο αγαθού καθ’ όλη την πορεία της μεταφορικής αλυσίδας. Ως ερευνητική μέθοδος χρησιμοποιήθηκε η Περιγραφική έρευνα. Ερευνητικό εργαλείο ως προς την εύρεση των εταιριών που διαχειρίζονται και εξάγουν τον ορυκτό γαιάνθρακα αποτέλεσαν οι ετήσιες οικονομικές τους εκθέσεις, οι οποίες ευρέθησαν μέσω διαδικτύου, ενώ για την ανάλυση των λιμενικών εγκαταστάσεων χρησιμοποιήθηκαν ναυτιλιακές εκδόσεις, οι οποίες αποτελούν μια σημαντική βάση δεδομένων ως προς τα τεχνικά χαρακτηριστικά των λιμένων. Το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο του άνθρακα έχει αυξηθεί πολλαπλασιατικά τις τελευταίες δεκαετίες. Επτά χώρες αποτελούν τις κυριότερες πηγές εξαγωγής, με την Αυστραλία και την Ινδονησία να κατέχουν τα ηνία, η πρώτη στις εξαγωγές μεταλλουργικού άνθρακα και η δεύτερη σε εξαγωγές άνθρακα ενεργειακού. Οι μεγαλύτερες εταιρίες εξόρυξης στις χώρες εξαγωγής διαθέτουν και διαχειρίζονται τα λιμενικά τερματικά στο μεγαλύτερο μέρος των περιπτώσεων, ενώ κατέστη σαφές ύστερα από την εύρεση των συγκεκριμένων εταιριών πως δραστηριοποιούνται σε περισσότερες από μια χώρες, ελέγχοντας το παγκόσμιο εμπόριο του άνθρακα. Οι μεγαλύτεροι λιμένες διαχείρισης άνθρακα βρίσκονται στην Αυστραλία, καθώς η συγκεκριμένη χώρα διαθέτει τερματικά τα οποία είναι εξοπλισμένα με ανωδομή τελευταίας τεχνολογίας, σε αντίθεση με την Ινδονησία, που οι εξαγωγές πραγματοποιούνται με φορτηγίδες και πλωτούς γερανούς σε αγκυροβόλια. Στις πρώτες θέσεις των χωρών εισαγωγής άνθρακα βρίσκονται η Κίνα, παραδοσιακά η Ιαπωνία και η Ινδία. Η αύξηση της ζήτησης πρώτων υλών από την Κίνα, η άνοδος του δια-ασιατικού εμπορίου και οι αυξημένες ροές από τις αναπτυσσόμενες χώρες, καθιστούν την περιοχή της Asia Pacific Basin τον ισχυρότερο πόλο έλξης του θαλάσσιου εμπορίου του άνθρακα. Στους λιμένες εισαγωγής, το Ρόττερνταμ στην Ευρωπαϊκή ήπειρο και το Qinhuangdao στην Κίνα αποτελούν τους σημαντικότερους και μεγαλύτερους λιμένες εκφόρτωσης αλλά και μεταφόρτωσης άνθρακα, λειτουργώντας ως hub ports. Προτείνουμε για περαιτέρω έρευνα να εφαρμοστεί η Περιβάλλουσα Ανάλυση Δεδομένων (Data Envelopment Analysis), στατιστική μέθοδος μέσω της οποίας θα μπορούσαν να βρεθούν ποιοι λιμενικοί τερματικοί σταθμοί είναι περισσότερο αποτελεσματικοί, λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα χρήση των παραγωγικών τους πόρων.