Ανάλυση επαναλαμβανόμενων μετρήσεων (repeated measures analysis) : εφαρμογή σε νευροφυσιολογικά δεδομένα

Abstract

Οι επαναλαμβανόμενες μετρήσεις είναι ένα όρος που απαντάται στην περίπτωση που επιθυμούμε να περιγράψουμε και να αναλύσουμε μετρήσεις (παρατηρήσεις) οι οποίες λαμβάνονται για κάποιο συγκεκριμένο χαρακτηριστικό μιας μονάδας, περισσότερες από μία φορές. Η απόκριση κάθε πειραματικής μονάδας παρατηρείται σε περισσότερες από μία περιστάσεις ή κάτω από πολλαπλές συνθήκες. Τέτοιου είδους δεδομένα, χρησιμοποιούνται σχεδόν σε όλα τα επιστημονικά πεδία και ιδιαίτερα (ή πιο συχνά) σε βιοστατιστικές εφαρμογές, όπου οι ίδιοι ασθενείς (άτομα) χρησιμοποιούνται περισσότερες από μία φορές στη διεξαγωγή του πειράματος (κλινική δοκιμή). Ένα θέμα επαναλαμβανόμενων μετρήσεων θα μας απασχολήσει στην παρούσα διατριβή. Τα δεδομένα μας, προέρχονται από το Τμήμα Νοσηλευτικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και συγκεκριμένα είναι αποτέλεσμα πειράματος που διενεργήθηκε υπό την εποπτεία του Αναπληρωτή Καθηγητή κυρίου Αναστασόπουλου Δημήτριου. Τα δεδομένα που μας δόθηκαν προς ανάλυση, αφορούσαν την εκτέλεση ενός νευροφυσιολογικού πειράματος, στο οποίο έλαβαν μέρος δέκα (10) υγιείς ενήλικες εθελοντές και των δύο φύλων, ηλικίας 52  2.6 έτη. Στη διάθεσή μας έχουμε 334 παρατηρήσεις για κάθε μία από οκτώ (8) συνεχείς αποκριτικές μεταβλητές (responses), οι οποίες εκφράζουν μετρήσεις που έγιναν με τη βοήθεια επιστημονικών οργάνων, πάνω στα διάφορα μέλη του σώματος και τις κινήσεις αυτών και αφορούν τόσο τους λανθάνοντες χρόνους (δηλαδή το χρόνο που περνά μέχρι την κίνησή τους, με βάση κάποιο αρχικό ερέθισμα) όσο και την ταχύτητα ή και τη γωνία που μπορεί να έχουν κάποια από αυτά. Το πείραμά μας, αφορά στις αντιδράσεις και στις κινήσεις που κάνουν οι εθελοντές στην προσπάθειά τους να ευθυγραμμίσουν το σώμα τους προς μία λυχνία – στόχο (κεντρικό ή έκκεντρο).