Ο ρόλος των Υπηρεσιών Πληροφοριών στη διαχείριση κρίσεων : Η κρίση του Βερολίνου και η κρίση της Κούβας

Abstract

Η παρούσα διπλωματική θα ασχοληθεί με τον ρόλο των Υπηρεσιών Πληροφοριών στην διαχείρηση των κρίσεων του Βερολίνου και της Κούβας. Η ανάλυση των δύο αυτών κρίσεων κρίνεται απολύτως αναγκαία για να διασαφηνισθεί ο κρίσιμος ρόλος που διαδραμάτισε η πληροφόρηση καθώς και να καταδειχθεί πως οι κυβερνήσεις λειτουργούν στη διαχείριση κρίσεων. Η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί είναι αυτή της σύγκρισης μεταξύ των δύο αυτών κρίσεων, του Βερολίνου και της Κούβας. Υπάρχει ένας σύνδεσμος μεταξύ της κρίσης του Βερολίνου και της κρίσης των πυραύλων της Κούβας. Στις δύο αυτές κρίσεις συμμετέχουν και λαμβάνουν αποφάσεις κατά κύριο λόγο τα ίδια πρόσωπα, ο Πρόεδρος Kennedy από τις ΗΠΑ και ο Πρόεδρος Khrushchev από την ΕΣΣΔ. Ταυτόχρονα, υπάρχουν πολλές απόψεις που υποστηρίζουν πως η μία κρίση είναι συνέχεια της άλλης ή αλλιώς, η διαχείριση της κρίσης της Κούβας αποσκοπεί στην απόκτηση στρατηγικού πλεονεκτήματος στο Βερολίνο. Το Βερολίνο άλλωστε όπως και η Κούβα αποτελούν ένα κύκλο ανασφάλειας και κλιμάκωσης ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι δύο αυτές κρίσεις αποτέλεσαν το σημείο καμπής των Αμερικανό-Σοβιετικών σχέσεων κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Όλες οι κρίσεις μεταξύ ΗΠΑ - ΕΣΣΔ αφορούσαν τρίτες περιοχές και όχι εδαφικές διεκδικήσεις στις επικράτειες τους. Στις κρίσεις αυτές σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν οι Υπηρεσίες Πληροφοριών. Στα κεφάλαια που ακολουθούν αναλύονται το αντικείμενο, η συμβολή, οι παθογένειες τους, τρόποι αναβάθμισης και βελτιστοποιήσης τους σε περιόδους κρίσεων. Κύριοι λόγοι έρευνας της συμβολής της πληροφόρησης στη διαχείριση κρίσεων είναι οι εξής. Πρώτον, οι διεθνείς κρίσεις ενέχουν μεγάλο βαθμό επικινδυνότητας. Εξαιτίας της πολιτικής και οικονομικής αλληλεξάρτησης επηρεάζουν ολόκληρο το σύστημα. Δεύτερον, πολλά κράτη κατέχουν στρατηγικά οπλικά συστήματα ενώ ταυτόχρονα υπάρχει απειλή πυρηνικής καταστροφής. Επομένως χρειάζεται καλύτερη πληροφόρηση ώστε να υπάρξουν πολιτικές λύσεις στις συγκρούσεις και να αποφευχθούν οι στρατιωτικές λύσεις. Αυτή αφορά τους τρόπους και τα μέσα χειρισμού των κρίσεων και απαιτεί διορατικότητα και αποδείξεις των διαστάσεων και της δυναμικής των διεθνών κρίσεων. Τρίτον, οι διεθνείς κρίσεις σχετίζονται με την τωρινή διαδικασία της αποτροπής και την έννοια της ειρηνικής συνύπαρξης. Άρα η χρήση του πολέμου ως εργαλείο ακολούθησης της σύγκρουσης δεν είναι πλέον χρήσιμη στρατηγική. Τέταρτον, υπάρχει σαφώς προτίμηση της μη βίαιης συμπεριφοράς των κρίσεων από τη πραγματική χρήση βίας, κάτι που έχει αποκτήσει άλλωστε κανονιστική σημασία. Πέμπτον, μεγάλο ενδιαφέρον έχει ο υποτομέας της διπλωματίας των κρίσεων. Δημιουργείται η ανάγκη και η απαίτηση για περισσότερη και καλύτερη γνώση των διεθνών κρίσεων καθώς και της διαχείρισης τους. Έκτον, στις δύο κρίσεις που αντιμετώπισαν οι ΗΠΑ στη Κούβα και στο Βερολίνο αποδεικνύεται ότι το στρατιωτικό δόγμα δίνει έμφαση στην μεθοδική λήψη απόφασης με συγκεκριμένες εισαγωγές πληροφόρησης. Όμως, η πληροφόρηση είναι τμήμα της στρατιωτικής ισχύς η οποία δείχνει τις δυνατότητες ενός κράτους στη διαχείριση κρίσεων. Γίνεται αντιληπτή η διασύνδεση μεταξύ πληροφόρησης και διαχείρισης κρίσεων.