Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών: μελέτη περίπτωσης: εθνικό θαλάσσιο πάρκο Ζακύνθου

Abstract

Η επιτυχία των διαχειριστικών μέτρων που εφαρμόζονται για τις προστατευόμενες περιοχές, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το σαφή καθορισμών των στόχων, ενώ ταυτόχρονα, απαραίτητη είναι η εξειδικευμένη γνώση πολλών διαφορετικών παραμέτρων, κυρίως όσον αφορά στα σπάνια είδη που απαντώνται στις περιοχές αυτές. Η θέσπιση και η διαχείριση προστατευόμενων περιοχών έχει μεγάλη προϊστορία σε παγκόσμιο επίπεδο, ωστόσο, στην Ελλάδα η πρώτη επίσημη προσπάθεια γίνεται με τη δημιουργία του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου της Ζακύνθου. Κατά την έναρξη της λειτουργίας του αντιμετώπισε πολλά προβλήματα, είτε χρηματοδοτικής βιωσιμότητας, είτε αποδοχής από την τοπική κοινωνία, παρόλο αυτά, κάθε χρόνο παρακολουθούνται έξι παραλίες ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta και όλη η θαλάσσια περιοχή στη νότια πλευρά του νησιού, με σκοπό την προστασία του πληθυσμού αυτού του σπάνιου είδους. Επίσης, πραγματοποιούνται προγράμματα μαρκαρίσματος των χελωνών, όπως και ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η αξιολόγηση της επιτυχίας των διαχειριστικών μέτρων που εφαρμόζονται τα τελευταία χρόνια στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο της Ζακύνθου. Οι επικρατούσες συνθήκες προσομοιώθηκαν στο πρόγραμμα Vortex για την εκτίμηση της πιθανότητας βιωσιμότητας του πληθυσμού των χελωνών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ανάλυσης, ο πληθυσμός απειλείται με εξαφάνιση μέσα στα επόμενα 50 με 60 χρόνια, καθώς αντιμετωπίζει πολλούς κινδύνους, όπως τις επιπτώσεις των παράκτιων πρακτικών αλίευσης, τη μόλυνση ή τη θήρευση. Τα σενάρια προσομοίωσης προτείνουν την εστίαση των μέτρων προστασίας σε άλλα στάδια του βιολογικού κύκλου των χελωνών, πέρα από αυτό των νεοσσών, έτσι ώστε να εξασφαλισθεί η επιβίωση του είδους. Η συνέχιση των λοιπών προγραμμάτων κρίνεται αναγκαία, έτσι ώστε η κατανόηση της συμπεριφορά του είδους να οδηγήσει σε σίγουρα αποτελέσματα.