Επαγγελματική ικανοποίηση και εξουθένωση ειδικευόμενων ιατρών σε νοσοκομεία της Αθήνας

Abstract

Οι ειδικευόμενοι ιατροί αποτελούν την ραχοκοκαλιά της λειτουργίας των νοσοκομείων της Αθήνας. Ο βαθμός της ικανοποίησης τους καθώς και της υφιστάμενης εξουθένωσης τους αποτελεί σημαντικό παράγοντα ομαλής λειτουργίας των μονάδων υγείας της πρωτεύουσας. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να μελετήσει την επαγγελματική ικανοποίηση καθώς και την εξουθένωση των ειδικευόμενων ιατρών της Αθήνας, όπως επίσης να καταγράψει τους παράγοντες εκείνους που συμβάλλουν θετικά και αρνητικά στις παραπάνω καταστάσεις. Η έρευνα έγινε μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου 2008. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 120 ειδικευόμενοι-ες από διάφορα νοσοκομεία στην Αθήνα, που είχαν ολοκληρώσει τουλάχιστον ένα έτος από την έναρξη της ειδίκευσης τους, από ένα σύνολο 6.516 ειδικευόμενων που υπάρχουν στην Αθήνα. Η επιλογή τους έγινε με την μέθοδο της απλής τυχαίας δειγματοληψίας. Χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο που αποτελούνταν από τρεις ενότητες. Η πρώτη περιλαμβάνει δημογραφικά στοιχεία των ερωτηθέντων. Η δεύτερη ενότητα περιλαμβάνει τέσσερις υποενότητες ερωτημάτων που διερευνούν την ικανοποίηση των ιατρών από τις υπάρχουσες συνθήκες απαντώντας με την χρήση πενταβάθμιας κλίμακας Likert. Η τρίτη ενότητα αποτελείται από την ελληνική απόδοση του ερωτηματολόγιου της Christine Maslach για την διερεύνηση της επαγγελματικής εξουθένωσης στους επαγγελματίες υγείας. Αναζητήθηκε επιπλέον το επίπεδο της στατιστικής συσχέτισης μεταξύ των παραγόντων της επαγγελματικής ικανοποίησης και εξουθένωσης με τα δημογραφικά στοιχεία του δείγματος των ερωτηθέντων ιατρών. Οι γιατροί συνολικά και κατά μέσο όρο δεν είναι ούτε δυσαρεστημένοι ούτε ικανοποιημένοι από την εργασία τους στα Αθηναϊκά νοσοκομεία. Όσον αφορά το σύνολο των ωρών εργασίας η πλειοψηφία των ιατρών είναι κατά μέσο όρο δυσαρεστημένοι, ενώ υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των κατόχων MSc και των κατόχων PhD. Όσον αφορά τις οικονομικές απολαβές της εργασίας η πλειοψηφία των ιατρών είναι δυσαρεστημένη έως πολύ δυσαρεστημένη, ενώ στατιστικά σημαντική διαφορά εμφανίσθηκε μεταξύ κατόχων PhD και αυτών που δεν κατείχαν άλλο τίτλο. Στο θέμα της ικανοποίησης από την εκπαιδευτική δραστηριότητα που λαμβάνει χώρα στα νοσοκομεία που εργάζονται οι ερωτηθέντες η πλειοψηφία των γιατρών δήλωσε από δυσαρεστημένη έως πολύ δυσαρεστημένη. Ο μέσος βαθμός συναισθηματικής εξάντλησης, αποπροσωποποίησης και αίσθησης προσωπικής επίτευξης, κατατάσσει το δείγμα μας στο μέσο τρίτο της κανονιστικής διανομής, ενώ εμφανίζεται στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ κατόχων τίτλου MSc και PhD. Τα συμπεράσματα της έρευνας δείχνουν ότι παρόλο που σε γενικές γραμμές οι ερωτηθέντες δεν είναι ούτε δυσαρεστημένοι ούτε ικανοποιημένοι από την υφιστάμενη κατάσταση εντούτοις εντοπίζουν σημεία όπως η εκπαιδευτική διαδικασία, το ωράριο εργασίας, οι κτιριακές υποδομές και οι οικονομικές απολαβές ως πηγές δυσαρέσκειας που χρειάζονται βελτίωση. Όσον αφορά την επαγγελματική εξουθένωση οι μετρήσεις δείχνουν την ανάγκη λήψης μέτρων προς αποφυγή δυσεπίλυτων καταστάσεων στο μέλλον.