Ο ρόλος της ιδεολογίας στον σχηματισμό της αμερικάνικης εξωτερικής πολιτικής κατά την διάρκεια και μετά τον Ψυχρό Πόλεμο

Abstract

Η ανάλυση που ακολουθεί θα επιδιώξει χρησιμοποιώντας ως βάση την αμερικανική ιδεολογία να μελετήσει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού πολέμου και μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις πολιτικές αποφάσεις και την στρατηγική των προέδρων καθώς και την επιρροή που άσκησαν για να καταλήξουν στις συγκεκριμένες κυβερνητικές αποφάσεις. Επίσης αναλύονται ζητήματα όπως η επικράτηση της αμερικανικής υπεροχής και η μονοπολική δομή κατά την διάρκεια και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου στο διεθνές σύστημα, ο ρόλος και η επιρροή της ιδεολογίας καθώς και οι ιδεολογικές καταβολές των προέδρων στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και μεταψυχροπολεμικά κα. Η κεντρική υπόθεση της εργασίας στηρίζεται στη νεορεαλιστική θεωρητική παραδοχή περί της επιδίωξης διατήρησης της δεδομένης κατανομής ισχύος στο διεθνές σύστημα από την υπερέχουσα μονάδα Τα αμερικανικά εθνικά συμφέροντα επηρεάζονται από την πιθανότητα μελλοντικών ανακατανομών ισχύος, οι οποίες ενδεχομένως να θέσουν υπό αμφισβήτηση την αμερικανική παγκόσμια πρωτοκαθεδρία, ως επίσης και την ίδια τη δομή του διεθνούς συστήματος. Υπό αυτά τα δεδομένα αποκρυσταλλώνεται η αμερικανική εξωτερική πολιτική. Ως εκ τούτου οι ΗΠΑ καταλήγουν να αποκτούν την πρωτοκαθεδρία στο τέλος του Ψυχρού πολέμου, και να ακολουθούν μια στρατηγική ελέγχου των ενοποιητικών βημάτων της Ευρώπης ούτως ώστε να μην βρεθούν στο μέλλον αντιμέτωπες με το ενδεχόμενο της ανακατανομής ισχύος και της συστημικής αλλαγής. Η θεωρητική βάση της εργασίας εντοπίζεται στη νεορεαλιστική θεωρία των διεθνών σχέσεων, στις παραδοχές του Kenneth Waltz, Robert Gilpin και John Mearsheimer για τη δομή, το χαρακτήρα και τις προϋποθέσεις αλλαγής του διεθνούς συστήματος. Επίσης βασίζεται και στις ιδεολογικές παραδοχές της αμερικάνικης ιδεολογίας μέσα υπό το πρίσμα του Russell Mead. Στη συγκεκριμένη υπόθεση εργασίας, ως ανεξάρτητη μεταβλητή ορίζεται η ενδεχόμενη ανακατανομή ισχύος, ενώ ως εξαρτημένη μεταβλητή ορίζεται ο βαθμός στον οποίο επηρεάζονται τα αμερικανικά εθνικά συμφέροντα, δεδομένης της αμφισβήτησης της παγκόσμιας πρωτοκαθεδρίας των ΗΠΑ και της μεταβολής της διακυβέρνησης του διεθνούς συστήματος. Οι πιο πάνω μεταβλητές συνδέονται με μια αιτιώδη σχέση, στο βαθμό που μια ενδεχόμενη ανακατανομή ισχύος στο μέλλον θα μεταβάλει τον παγκόσμιο χάρτη ισχύος και θα θέσει υπό αμφισβήτηση το ρόλο των ΗΠΑ ως εντολέα/ηγέτη του διεθνούς συστήματος. Όλο αυτό το σύστημα αιτιωδών σχέσεων επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο οι ΗΠΑ κατευθύνονται προς τη διαμόρφωση μιας ενιαίας εξωτερικής πολιτικής ταυτότητας και, κυρίως, την απόκτηση ανεξάρτητων μέσων αυτοπροστασίας.