Η χρηματοδότηση των συστημάτων υγείας της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης και της Βουλγαρίας: μια συγκριτική παρουσίαση

Abstract

Η χρηματοδότηση των συστημάτων υγείας είναι μία από τις σημαντικότερες προτεραιότητες των σημερινών κυβερνήσεων. Το ύψος και οι πηγές της χρηματοδότησης, καθορίζονται σύμφωνα με τα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα της κάθε χώρας. Τα συστήματα υγείας χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό, την άμεση και έμμεση φορολογία, την κοινωνική και ιδιωτική ασφάλιση και τις ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία. Το ύψος των δαπανών υγείας ως ποσοστό του ΑΕΠ, σχετίζεται με την οικονομική κατάσταση της κάθε χώρας. Η υποχρηματοδότηση και η χαμηλή ποιότητα των υπηρεσιών υγείας, αποτελούν τις βασικές προβληματικές των υγειονομικών συστημάτων. Τα συστήματα υγείας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν μεταξύ τους μεγάλες χρηματοδοτικές, οργανωτικές και λειτουργικές διαφορές. Στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη λειτουργούν δεκατρία συστήματα-υπουργεία υγείας, τα οποία δεν έχουν αλλάξει σημαντικά από την προπολεμική περίοδο Αυτά κατανέμονται στην Ομοσπονδία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και στη Δημοκρατία των Σέρβων της Βοσνίας στην οποία η χρηματοδότηση είναι υποχρέωση του κάθε κρατιδίου. Αντίθετα, στο σύστημα υγείας της Βουλγαρίας το Υπουργείο Υγείας εφαρμόζει την κατανομή και διανομή των υπηρεσιών υγείας σύμφωνα με το ύψος της χρηματοδότησης τους, σε συνεργασία με το Εθνικό Ασφαλιστικό Ταμείο Υγείας. Τέλος, ενώ στη Βοσνία- Ερζεγοβίνη παραμένει συγκεντρωτικό το σύστημα υγείας, στη Βουλγαρία παρατηρούνται τάσεις αποκέντρωσης. Η χρηματοδότηση της υγειονομικής περίθαλψης στην Ομοσπονδία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, προέρχεται κυρίως από τις εισφορές των εργαζομένων, από τη φορολόγηση των εισοδημάτων και από τους προϋπολογισμούς των Καντονιών και των Δήμων. Παράλληλα, στη Δημοκρατία των Σέρβων της Βοσνίας, η χρηματοδότηση του συστήματος βασίζεται στις εισφορές των εργαζομένων, στην κοινωνική ασφάλιση και στην ιδιωτική συμμετοχή. Γενικά όμως, η χρηματοδότηση του τομέα της υγείας, βασίζεται κυρίως σε πόρους που προέρχονται από το κράτος. Το σύστημα χρηματοδότησης υπηρεσιών υγείας της Βουλγαρίας, βασίζεται κυρίως στον κρατικό προϋπολογισμό και στους προϋπολογισμούς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Το Εθνικό Ασφαλιστικό Ταμείο Υγείας, καλύπτει μικρό μέρος των δαπανών για την υγεία ενώ τελευταία χρόνια, παρουσιάζεται αύξηση των δαπανών υγείας του συστήματος. Τέλος, η Βουλγαρία έχει συμμετάσχει σε διάφορα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που λειτουργούν συμπληρωματικά για το ύψος της χρηματοδότησης. Συμπερασματικά, παρατηρούνται πολλές διαφορές μεταξύ των συστημάτων υγείας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και της Βουλγαρίας. Οι διαφορές αυτές, διακρίνονται ως προς την οργανωτική δομή και διαχείριση των δύο συστημάτων υγείας, τους τρόπους χρηματοδότησης, το ύψος και την κατανομή των δαπανών υγείας, τα συστήματα παροχής ιατρικής περίθαλψης, καθώς και ως προς τον ετεροχρονισμό της αναδιοργάνωσης των δύο αυτών συστημάτων υγείας.