Το ανθρώπινο δυναμικό στο ελληνικό σύστημα υγείας: προγραμματισμός - διαχείριση - εκπαίδευση - ανάπτυξη

Abstract

Το ανθρώπινο κεφάλαιο κατέχει εξέχοντα ρόλο στην παραγωγή υγειονομικών υπηρεσιών και στην άσκηση αποδοτικής πολιτικής υγείας. Ο συντελεστής εργασία είναι η κυριότερη εισροή των συστημάτων υγείας, διότι είναι συστήματα εντάσεως και καταμερισμού της εργασίας. Η ιδιαιτερότητα και η πολυπλοκότητα του υγειονομικού τομέα, απαιτεί διαφορετικής εκπαίδευσης και κατάρτισης ανθρώπινο δυναμικό, προκειμένου να ανταποκριθεί στα κριτήρια της αποδοτικής και αποτελεσματικής χρήσης των πόρων και στην ικανοποίηση της ζήτησης για υπηρεσίες υγείας. Το ευρύ αυτό φάσμα ειδικοτήτων, υψηλού επιπέδου γνώσεων και δεξιοτήτων, αποτελείται κυρίως από ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων και εξειδικεύσεων, οδοντιάτρους, φαρμακοποιούς, νοσηλευτές, παραϊατρικό, διοικητικό και ειδικό τεχνικό προσωπικό, μάνατζερς, οικονομολόγους, χειριστές ιατρικών μηχανημάτων και προγραμματιστές ΗΎ. Η ανάπτυξη όμως του ανθρώπινου δυναμικού στην Ελλάδα υπήρξε απρογραμμάτιστη. Δεν υλοποιήθηκε κανένας κεντρικός εθνικός προγραμματισμός, ούτε σχεδιασμένες πολιτικές που συνδέουν το σύστημα υγείας με το σύστημα εκπαίδευσης και εξισορροπούν τη προσφορά ανθρώπινων πόρων με τη ζήτηση για υπηρεσίες υγείας. Παρατηρούνται απουσία κατάλληλου προγραμματισμού του ανθρώπινου δυναμικού, υπερπροσφορά ειδικευμένων ιατρών και ταυτόχρονα άνιση γεωγραφική κατανομή τους, ελλείψεις εκπαιδευμένου νοσηλευτικού και εξειδικευμένου διοικητικού προσωπικού, αδυναμίες ανάπτυξης της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και της γενικής/οικογενειακής ιατρικής, καθώς και αδυναμίες στο σύστημα εκπαίδευσης των επαγγελμάτων υγείας. Κρίνονται απαραίτητες οι επενδύσεις για τον προγραμματισμό και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού στις υπηρεσίες υγείας, για την αύξηση του αριθμού των γενικών ιατρών και των νοσηλευτών, για την προαγωγή της ΠΦΥ, για την αναδιοργάνωση της εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας, καθώς και για την αύξηση της απασχόλησης ορισμένων εξειδικευμένων κατηγοριών εργαζομένων. Η άρση των προβλημάτων λοιπόν, προϋποθέτει σχεδιασμό, οργάνωση και ορθή διαχείριση του συστήματος υγείας ως προς τη διοίκηση και τη στελέχωση του.