Αποκλίσεις από την ορθολογικότητα κατά τη λήψη διεθνών περιβαλλοντικών αποφάσεων: οι περιπτώσεις της τρύπας του όζοντος και της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως αντικείμενο μελέτης τις περιπτώσεις αποκλίσεων από την ορθολογικότητα κατά τη λήψη διεθνών περιβαλλοντικών αποφάσεων και πιο συγκεκριμένα τα παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα που αφορούν στο φαινόμενο της τρύπας του όζοντος και της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής. Η σπουδαιότητα της σημασίας, αναγνώρισης και αντιμετώπισης παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων, όπως αυτά της τρύπας του όζοντος και της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής, είναι καθολική και άπτεται πολλαπλών παραγόντων. Με κυρίαρχο τον ανθρώπινο παράγοντα που παίζει καθοριστικό ρόλο στην δημιουργία, στην πρόληψη και αντιμετώπιση των παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων. Πιο συγκεκριμένα, τα παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα επιλύονται με τη βοήθεια της μεθόδου των διαπραγματεύσεων, όπου λόγω της μεταβλητότητας του ανθρώπινου παράγοντος ελλοχεύει ο κίνδυνος ανεπαρκών ή πιθανών εσφαλμένων και αναποτελεσματικών αποφάσεων με πιθανό κόστος στην παγκόσμια κοινότητα. Χαρακτηριστικά μπορεί να αναφερθεί ως επιτυχές παράδειγμα αντιμετώπισης παγκόσμιου περιβαλλοντικού προβλήματος εκείνο του φαινομένου της τρύπας του όζοντος, με τη διεθνή κοινότητα να κάνει προσπάθειες προς την κατεύθυνση επιτυχούς επίλυσης του με τη Διάσκεψη όπου προέκυψε το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ (1987) και ως παράδειγμα λιγότερο επιτυχημένης προσπάθειας εκείνο του Πρωτοκόλλου του Κιότο (1997) για την παγκόσμια κλιματική αλλαγή. Τα παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα είναι εφικτό να αναλυθούν και να γίνει προσπάθεια επίλυσης τους με τη χρήση εργαλείων από τη Θεωρία Παιγνίων, με πιο συχνό σε εμφάνιση και χρήση προς επίλυση εκείνο του διλήμματος του φυλακισμένου. Ωστόσο παρατηρείται πως τα παίγνια που χρησιμοποιούνται στην επίλυση τέτοιου είδους διαπραγματεύσεων επηρεάζονται από διαισθητικούς κανόνες, με επιπτώσεις σε επίπεδο κοινωνικό και πολιτικό, καθώς επίσης τα παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα είναι ικανά να επιλυθούν με εργαλεία και μοντέλα προερχόμενα από τη διοικητική θεωρία, όπως το θεσμικό, το συστημικό, το πρότυπο διεργασιών ομάδας και το πρότυπο καθαρών ωφελειών. Κατά τον τρόπο αυτό διαφαίνεται το εάν και κατά πόσο οι διεθνείς περιβαλλοντικές διαπραγματεύσεις και αποφάσεις είναι ικανές να επηρεάζονται από ατομικούς και συλλογικούς παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε αποκλίσεις από την ορθολογικότητα.