Τα δικαιώματα και οι περιορισμοί των δημοσίων υπαλλήλων στην Ελλάδα και στην Ε.Ε, με βάση την ΕΣΔΑ

Abstract

Με την παρούσα εργασία επιχειρείται η ανάδειξη, κατά τρόπο ενδελεχή και συνάμα συνοπτικό, των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των δημοσίων υπαλλήλων έτσι όπως ορίζονται από τις διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα στην Ελλάδα, αλλά και κατά πόσο εναρμονίζονται ή αντιτάσσονται αυτά, στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που ορίζει η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Οι αλλαγές που παρατηρούνται στον δημόσιο τομέα τα τελευταία χρόνια και οι προσπάθειες που γίνονται για να εναρμονιστεί με τα πρότυπα των άλλων ευρωπαϊκών χωρών, αποτέλεσαν το έναυσμα για την επιλογή του θέματος. Η μελέτη βασίζεται σε προσεχτική και εις βάθος έρευνα ποικίλους ύλης και πληθώρας ξένων και ελληνικών τίτλων σχετικά με το ζήτημα. Αρχικά, παρουσιάζεται μια ιστορική επισκόπηση του θεσμού της υπαλληλίας, η οποία ακολουθείται από τον ορισμό και την απαρίθμηση των κατηγοριών των δημοσίων υπαλλήλων. Στο πρώτο μέρος, αναπτύσσεται διεξοδικά το καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων στη Ελλάδα μέσα από την παρουσίαση του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα και των βασικότερων διατάξεών του. Αναλύονται, εν συνεχεία, τα τυπικά προσόντα και τα κωλύματα του διορισμού ως δημοσίου υπαλλήλου καθώς και τα δικαιώματα και οι περιορισμοί του λειτουργήματος. Γίνεται ιδιαίτερη μνεία σε θέματα όπως η αστική και ποινική ευθύνη των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς και η λύση της δημοσιοϋπαλληλικής σχέσης. Στο δεύτερο μέρος, αναλύονται τα ουσιαστικά δικαιώματα των δημοσίων υπαλλήλων υπό το πρίσμα της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Γίνεται, σαφώς, λεπτομερής αναφορά του πλαισίου θέσπισης της ΕΣΔΑ και του περιεχομένου της. Ακόμη, αναπτύσσεται ο θεσμός του Επιτρόπου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Έπειτα ακολουθεί ανάλυση των ουσιαστικών δικαιωμάτων των δημοσίων υπαλλήλων, μεταξύ των οποίων και αυτά της προστασίας από τις τηλεφωνικές υποκλοπές και την καταχρηστική επεξεργασία των προσωπικών τους δεδομένων, της ελευθερίας εκφράσεως και της υποχρέωσης υπακοής καθώς και της θρησκευτικής και συνδικαλιστικής ελευθερίας τους. Εν συνεχεία στο τρίτο μέρος, αναπτύσσεται ο θεσμικός ρόλος της ΕΣΔΑ στο ελληνικό δημοσιοϋπαλληλικό καθεστώς, ο προβληματισμός γύρω από το ζήτημα αυτό και η παρουσίαση της νομολογιακής αντιμετώπισης θεμάτων που έχουν κατά καιρούς ανακύψει. Η σχέση της εθνικής εννόμου τάξεως και της ΕΣΔΑ αποτελεί ζήτημα κομβικής σημασίας που έχει κατά καιρούς προκαλέσει πλήθος συζητήσεων και αντιπαραθέσεων μεταξύ των κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης τα οποία και δεσμεύει, έχει απασχολήσει και την ελληνική έννομη τάξη, διχάζοντας θεωρία και νομολογία. Σημαντική είναι επίσης η αναφορά της διστακτικής στάσης του Συμβουλίου της Επικρατείας κατά την αρχική εφαρμογή της ΕΣΔΑ στις διαφορές των δημοσίων υπαλλήλων με την Διοίκηση. Τέλος, παρατίθενται τα συμπεράσματα, η βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε στην εκπόνηση της εργασίας καθώς και το παράρτημα, που περιλαμβάνει την συνοπτική παρουσίαση των ρυθμίσεων του νέου υπαλληλικού κώδικα, προς διευκόλυνση της ανάγνωσης της παρούσας.