Το νομικό πλαίσιο της ιατρικής ευθύνης: συγκριτική διάσταση Ελλάδας και Ελβετίας

Abstract

Η ιατρική πράξη αποτελεί μια περίπλοκη δραστηριότητα η οποία ενέχει όχι μόνο τη σοβαρή προεργασία, πληροφόρηση και διαρκή βελτίωση, αλλά και την ορθή εφαρμογή της αποκτηθείσας γνώσης και την ευθύνη της πράξης. Οι ηθικολογικοί- συμπεριφορικοί κανόνες ανέκαθεν υπήρχαν στο ιατρικό πεδίο από τους αρχαίους χρόνους και μετετράπησαν σε ιατρική δεοντολογία με το πέρασμα του χρόνου. Αυτή η δίκαιη πρακτική χρησιμοποιείται τόσο στη σχέση μεταξύ ασθενούς και ιατρού όσο και στη σχέση μεταξύ ιατρού και κοινωνίας εν γένει. Ο ορισμός της ευθύνης μπορεί να τεθεί στο επίπεδο της αντίδρασης μιας κοινωνικής πράξης που η ίδια η κοινωνία καταδικάζει. Η ιατρική ευθύνη είναι το αποκύημα των ιδιαιτεροτήτων του ιατρικού λειτουργήματος, καθώς επίσης και του απρόβλεπτου και μη αναστρέψιμου της ιατρικής πράξης. Η κοινή γνώμη και η επαγγελματική συνείδηση επιβάλλουν κυρώσεις στην ηθική απόκλιση του ιατρού. Αυτές οι κυρώσεις, σε επίπεδο κατασταλτικό, αλλά και οι κανόνες, σε επίπεδο προληπτικό-αποτρεπτικό, αποκρυσταλλώνονται στο Δίκαιο μιας οργανωμένης κοινωνίας. Οι ιστορικές καταβολές κάθε κράτους διαμόρφωσαν τα συστατικά της δόμησής του σε πολιτειακό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Την έκφανση της προικοδότησης των καταβολών αυτών αναγνωρίζουμε και στο νομικό πλαίσιο που ρυθμίζει την άσκηση της Ιατρικής καθώς και την ευθύνη που απορρέει από την τελευταία. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια προσπάθεια ιστορικής αναδρομής σε έννοιες και πρακτικές που θα μπορούσαν να αναφέρονται σε αυτό που οι σύγχρονοι ορίζουμε ως ιατρική ευθύνη. Το δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται στους κανόνες δεοντολογίας ως βάσης της ιατρικής ευθύνης στην Ελλάδα, όπως αυτοί ορίζονται και αναλύονται στην ελληνική νομολογία. Το τρίτο κεφάλαιο πραγματεύεται τη νομική βάση σχετικά με την ιατρική ευθύνη στην Ομοσπονδία της Ελβετίας και ταυτόχρονα σχολιάζονται και αναλύονται οι ιδιαιτερότητες της νομολογίας στην εν λόγω χώρα, καθώς και συγκρίνονται και αντιδιαστέλλονται με την αντίστοιχη ελληνική νομολογία.