Τα λοιμώδη νοσήματα: η αυτονομία του ασθενή και η προστασία της δημόσιας υγείας.

Abstract

Στην ιατρική πρακτική, ύψιστο δικαίωμα του ασθενή είναι η αυτονομία. Συγκεκριμένα, ο ασθενής απολαμβάνει το δικαίωμα της συναίνεσης ύστερα από πλήρη σαφή και επαρκή ενημέρωση, για κάθε θεραπευτική παρέμβαση που προτείνει ο ιατρός. Ωστόσο, στην περίπτωση που οι ατομικές αποφάσεις δύνανται να επηρεάσουν άμεσα ή έμμεσα την υγεία τρίτων, όπως στην περίπτωση των λοιμωδών νοσημάτων, με αποτέλεσμα να απειλείται το δικαίωμα στη δημόσια υγεία, η πολιτεία βρίσκεται ενώπιον ενός διλλήματος. Αφενός, καλείται να αμφισβητήσει την αυτονομία του ασθενή, ως το μόνο κριτήριο για τη λήψη αποφάσεων, και αφετέρου να προστατεύσει τη δημόσια υγεία χωρίς ωστόσο να θίξει τον πυρήνα του δικαιώματος. Η παρούσα εργασία πραγματεύεται τα όρια της αυτονομίας του ασθενή, όταν αυτή έρχεται σε σύγκρουση µε τη δημόσια υγεία και κατ’ επέκταση με την προστασία του δημόσιου συμφέροντος, τόσο από τη σκοπιά της λήψης απόφασης θεσμικά, όσο και από τη σκοπιά της πρακτικής του επαγγελματία υγείας. Αφού γίνεται μία πρώτη ανασκόπηση των επιδημιολογικών δεδομένων που αφορούν στα λοιμώδη νοσήματα στην Ευρώπη και την Ελλάδα, αναλύεται το συνταγματικό δικαίωμα στην υγεία καθώς και το δικαίωμα του ασθενή στην αυτονομία και το ιατρικό απόρρητο και τέλος, οι ηθικές διαστάσεις της συρρίκνωσης των δικαιωμάτων αυτών για λόγους δημόσιου συμφέροντος και δημόσιας υγείας. Τα συμπεράσματα καταδεικνύουν την ανάγκη συγκερασμού της προστασίας του δημόσιου συμφέροντος και της αυτονομίας του ασθενή, από την οπτική των δράσεων της πολιτείας και από την οπτική της καθημερινής πρακτικής του επαγγελματία υγείας.