Εφηβική Ηλικία και Παχυσαρκία.

Abstract

Οι άνθρωποι εδώ και χιλιάδες χρόνια, έχουν την τάση να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην εξωτερική τους εμφάνιση. Ένα σημείο που έδιναν έμφαση ήταν το βάρος, θεωρώντας την πρόσληψη βάρους και την αποθήκευση σωματικού λίπους ως προτέρημα. Το υπερβάλλον βάρος χαρακτηριζόταν με διάφορα ονόματα, όπως ευσαρκία, ενώ τους τελευταίους αιώνες είναι γνωστό ως παχυσαρκία. Σήμερα, τον 21ο αιώνα, η πρόσληψη βάρους και η παχυσαρκία θεωρούνται αυξανόμενη απειλή, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για την υγεία και την ποιότητα ζωής, προκαλώντας στους υπέρβαρους αίσθημα ενοχής και στιγματισμού από το κοινωνικό σύνολο. Αν και από τη μια μεριά οι συνθήκες διαβίωσης συνεχώς βελτιώνονται, από την άλλη ο σύγχρονος τρόπος ζωής υιοθετεί συνήθειες που σχετίζονται με πολλούς αιτιολογικούς παράγοντες εμφάνισης της νόσου. Οι αιτιολογικοί παράγοντες της παχυσαρκίας έχουν πολύπλευρη και πολυσύνθετη μορφή, που παρά τις προόδους της επιστήμης και την προσέγγιση μέσω στρατηγικών πρόληψης και αντιμετώπισής της, τείνει να πάρει διαστάσεις επιδημίας. Όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα που νοσεί κάποιος από παχυσαρκία, τόσο πιο σοβαρές είναι οι επιπτώσεις της και πιο δύσκολη η καταπολέμησή της. Έτσι, είναι καλό να καταπολεμείται η παχυσαρκία στα αρχικά στάδιά της ή μέσω της πρόληψης να μην επιτραπεί καν η εμφάνισή της. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να παρέμβουμε και να προστατέψουμε όσο γίνεται τις μικρές ηλικίες. Κυρίως θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην εφηβική ηλικία, που σηματοδοτεί ίσως την πιο κρίσιμη και ευάλωτη περίοδο για την εμφάνιση της νόσου, εξαιτίας των ψυχοσωματικών αλλαγών που υφίστανται οι έφηβοι κατά τη διάρκεια της μεταβίβασής τους από την παιδική ηλικία προς την ενηλικίωσή τους. Τα αίτια που ωθούν προς την εφηβική παχυσαρκία προκύπτουν από ένα πλήθος και συνδυασμό αλληλεπιδράσεων που δρουν στη διαιτητική συμπεριφορά του εφήβου, διαταράσσοντας την ενεργειακή ισορροπία και αυξάνοντας την κατανάλωση τροφής για μια σημαντική περίοδο. Οι παράγοντες αυτοί οφείλονται σε δύο κατηγορίες. Στην πρώτη, η παχυσαρκία οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες που έχουν ως αποτέλεσμα την υπερβολική παροχή θερμίδων, ενώ στη δεύτερη κατηγορία οφείλεται σε ενδογενείς παράγοντες, που αυξάνουν την προδιάθεση του οργανισμού να προσλαμβάνει εύκολα βάρος. Το υπερβάλλον βάρος μπορεί να προκαλέσει στους εφήβους ψυχοσωματικές διαταραχές, παθολογικές καταστάσεις και κοινωνικοπολιτικά προβλήματα. Οι επιπτώσεις των διαταραχών αυτών μπορούν να παρουσιαστούν μεσοπρόθεσμα, δηλαδή κατά τη διάρκεια της εφηβικής ηλικίας ή μακροπρόθεσμα, μετά την εφηβική ηλικία. Οι παρεμβάσεις που στοχεύουν στην πρόληψη ή την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας κατά την εφηβική ηλικία θα πρέπει να είναι σχεδιασμένες προσεκτικά, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος εμφάνισης διατροφικών διαταραχών ή άλλων προβλημάτων που σχετίζονται με τη σωματική και πνευματική ανάπτυξη των εφήβων. Για το λόγο αυτό απαιτείται η συνεργασία όλων των υπεύθυνων φορέων που μπορούν να συμβάλλουν θετικά στην επίλυση της εφηβικής παχυσαρκίας. Έτσι απαιτούνται περιβαλλοντικές, εκπαιδευτικές, οικονομικές και νομοθετικές ρυθμίσεις σε συνδυασμό με το σύστημα υγείας για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της εφηβικής παχυσαρκίας. Στην παρούσα πτυχιακή εργασία, γίνεται λόγος σε όσα προαναφέρθηκαν για την εφηβική παχυσαρκία, με στόχο μια καλύτερη επισκόπηση των σύγχρονων δεδομένων. Πιο συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά στις ιδιαιτερότητες της εφηβικής ηλικίας, στη διατροφή των εφήβων καθώς και στα προβλήματα της εφηβείας που σχετίζονται με τη διατροφή. Γίνεται αναφορά για την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, μέσω επιδημιολογικών μελετών, και παρουσιάζεται η έρευνα που εκπονήθηκε για να ελέγξουμε την ύπαρξή ή όχι παχυσαρκίας στο δείγμα που επιλέχθηκε. Τέλος, για την επίλυση του προβλήματος, γίνεται λόγος για τις στρατηγικές που ακολουθούν οι ειδικοί για την προσέγγιση, την πρόληψη και την αντιμετώπιση της εφηβικής παχυσαρκίας.