Ρύθμιση ή απορρύθμιση της επιχείρησης με δύναμη στην αγορά

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία, διερευνά το ζήτημα της ρύθμισης ή της απορρύθμισης μιας επιχείρησης με δύναμη στην αγορά. Γνωρίζουμε ότι το κράτος παρεμβαίνει για να διορθώσει τις ατέλειες στην αγορά, με στόχο την προστασία του ανταγωνισμού και το δημόσιο συμφέρον. Ωστόσο αυτή η παρέμβαση συνεπάγεται κάποιο κόστος και οδηγεί σε στρεβλώσεις την αγορά. Έτσι αναζητούμε τις θετικές και αρνητικές επιπτώσεις, που έχει μια παρέμβαση του κράτους, στους μηχανισμούς της αγοράς. Αναλύεται γιατί η κρατική παρέμβαση, παρά το γεγονός ότι αποσκοπεί σε βελτίωση του ανταγωνισμού και σε αύξηση της κοινωνικής ευημερίας, δέχεται επικρίσεις, με τις περισσότερες θεωρίες να έχουν αρνητική εικόνα, για την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων. Επίσης ποιες είναι οι παθογένειες αυτών των παρεμβάσεων, που οφείλονται, και πως μπορούν να αντιμετωπιστούν. Επιπλέον αναλύονται το οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον που δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις στην αγορά, αλλά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κλάδου που θα εφαρμοστεί η ρύθμιση. Εξετάζονται οι καταχρηστικές πρακτικές που εφαρμόζουν οι επιχειρήσεις με δύναμη στην αγορά, για να δρουν ανεξάρτητα από τους ανταγωνιστές τους, με σκοπό να τιμολογούν σε τιμές πάνω από το οριακό κόστος, χωρίς να χάνουν μερίδιο αγοράς. Τίθεται το ρυθμιστικό πλαίσιο, και αναζητείται τον κατάλληλο ρυθμιστικό μηχανισμό, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο για την διατήρηση του ανταγωνισμού, ανάλογα με τα μέσα που έχει στην διάθεση του ο ρυθμιστής. Η οριοθέτηση της σχέσης μεταξύ της διασφάλισης του ανταγωνισμού και της εξυπηρέτησης του δημόσιου συμφέροντος, οδηγεί στο δίλημμα της ρύθμισης ή απορρύθμισης της αγοράς. Εκ πρώτης όψεως η αντίφαση είναι έντονη, με την πολιτική του ανταγωνισμού να αποσκοπεί στην προστασία της ελεύθερης συμμετοχής των ιδιωτικών οικονομικών φορέων στην αγορά, έχοντας ταυτόχρονα την παραδοχή για εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος, να αποτελεί την νομιμοποιητική βάση για την παρέμβαση του κράτους. Έχοντας ως δεδομένο, ότι η ανεξέλεγκτη άσκηση της ιδιωτικής οικονομικής δραστηριότητας μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη της αγοράς και του ανταγωνισμού αυτής, επιδιώκεται η διαφύλαξη αυτής, μέσω ρυθμιστικών παρεμβάσεων. Τέλος γίνεται μια προσπάθεια, να καταδειχθεί ότι η προστασία του ανταγωνισμού και το δημόσιο συμφέρον, δεν είναι τόσο αντίθετα μεταξύ τους όσο αρχικά φαίνεται.