Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας: το παράδειγμα του Δήμου Αιγάλεω.

Abstract

Στη χώρα μας η μείζονα θεσμική μεταρρύθμιση που φέρει το κωδικό όνομα «Καλλικράτης» δεν συνιστά μια απλή διαφοροποίηση της χωροθέτησης της τοπικής αυτοδιοίκησης (ΤΑ). Αποτελεί μια ριζική αναδιάρθρωση της Eλληνικής Πολιτείας, μέσω της οποίας το ενιαίο κεντρικό κράτος υποχωρεί εκχωρώντας αρμοδιότητες σε υποκρατικές οντότητες, τις αυτοδιοικούμενες Περιφέρειες. Οι τελευταίες δεν θα διαθέτουν αυτόνομη κανονιστική αρμοδιότητα, εξοπλίζονται, ωστόσο, με σημαντικές αρμοδιότητες, αναπτυξιακής και κοινωνικής υφής. Η εξέλιξη αυτή δεν αποτελεί μεμονωμένο φαινόμενο στον ευρωπαϊκό χώρο, αντιθέτως, σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε) παρατηρείται την τελευταία εικοσαετία μια ισχυρή τάση συνταγματικής μεταρρύθμισης, με σκοπό την ενίσχυση της ΤΑ. Αυτό είναι εμφανές και από τη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της παρούσας εργασίας για την οργάνωση της ΤΑ στις διάφορες χώρες της Ε.Ε. Επιπλέον, στα πλαίσια αυτής της εργασίας η μελέτη επεκτάθηκε και όσον αφορά την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στα διάφορα συστήματα υγείας στην Ε.Ε. Ανεξάρτητα από τις οργανωτικές και λειτουργικές ιδιαιτερότητες των διαφόρων συστημάτων υγείας και των γενικότερων αρχών που το διέπουν, το σύστημα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (ΠΦΥ) σε όλες τις χώρες έχει σαν βασικούς στόχους την πρόληψη της ασθένειας και την προαγωγή της υγείας. Η σύγχρονη λοιπόν τάση που επικρατεί είναι η δημιουργία ολοκληρωμένων συστημάτων ΠΦΥ προσανατολισμένων στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Στη χώρα μας η μεταρρύθμιση και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος της ΠΦΥ είναι όσο ποτέ άλλοτε αναγκαίος δεδομένης της κοινωνικής δυσαρέσκειας και της κρίσιμης οικονομικής συγκυρίας. Η διαπίστωση αυτή ενισχύεται και από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της παρούσας εργασίας όπου με τη βοήθεια ερωτηματολογίου μελετήθηκε σε τοπικό επίπεδο (Δήμος Αιγάλεω) η παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας καθώς και οι αντιλήψεις των ερωτηθέντων για τις παροχές των ασφαλιστικών τους φορέων. Τα άτομα της μελέτης δεν ήταν πολύ ικανοποιημένα από τις υπηρεσίες υγείας που καλύπτει ο ασφαλιστικός τους φορέας, με αποτέλεσμα να κάνουν χρήση αυτών κυρίως για συνταγογράφηση φαρμάκων και πραγματοποίηση ιατρικών εξετάσεων. Όσον αφορά τις πρωτοβάθμιες υπηρεσίες του δήμου τους εμφανίστηκαν να μην κάνουν συχνά χρήση αυτών, με την πλειοψηφία των ερωτηθέντων να θεωρεί ως μη ικανοποιητικό το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών. Εξέφρασαν δε την ανάγκη για προσλήψεις ιατρικού προσωπικού, βελτιώσεις στους χρόνους αναμονής για ραντεβού, την εισαγωγή του θεσμού του οικογενειακού ιατρού και διάφορα άλλα ζητήματα. Τα συμπεράσματα μας όπως είναι αναμενόμενο συμφωνούν με την κοινή διαπίστωση για καλύτερη οργάνωση του συστήματος της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας από την κοινότητα και ανακατανομή των πόρων από την πολυδάπανη και ενδεχομένως αναποτελεσματική νοσοκομειακή περίθαλψη προς την πρόληψη και τη προαγωγή της υγείας.