Διεθνές εμπόριο και οικονομική γεωγραφία. Προσφορά και ζήτηση αγαθών στις ναυτιλιακές αγορές

Abstract

Τις τελευταίες δεκαετίες, έχουμε γίνει όλοι μάρτυρες του φαινομένου της ραγδαίας παγκοσμιοποίησης που λαμβάνει χώρα στην οικονομική δραστηριότητα, και το οποίο έχει αλλάξει σημαντικά τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας. Ένας τυπικός, αν και περιοριστικός ορισμός για το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης, είναι αυτός που δίνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο οποίος δίνει έμφαση στην αυξανόμενη οικονομική αλληλεξάρτηση των χωρών παγκόσμια μέσω του αυξανόμενου όγκου και ποικιλίας διεθνών συναλλαγών αγαθών και υπηρεσιών, της ελεύθερης ροής κεφαλαίου διεθνώς, και της γρήγορης και ευρείας διάχυσης της τεχνολογίας. Η πρόσφατη οικονομική κρίση κατάφερε να υπογραμμίσει τη δύναμη της παγκοσμιοποίησης μολονότι κατέστησε επίσης, έκδηλη την ευπάθεια του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Οι παγκόσμιοι δεσμοί που διέπουν τα κράτη αύξησαν την οικονομική αλληλεξάρτηση μεταξύ των χωρών αλλά παράλληλα, αύξησαν και την εξάπλωση της κρίσης που οδήγησε σε μια δραματική κατάρρευση του διεθνούς εμπορίου και κατά συνέπεια και της ναυτιλίας. Έχουν περάσει περισσότερα από 3 χρόνια από την κατάρρευση του εμπορίου του 2008-2009 αλλά ακόμα, τόσο η οικονομία, όσο και το εμπόριο, παραμένουν εύθραυστα. Μην έχοντας περάσει ακόμα το 2012, οι καθοδικοί κίνδυνοι συνεχίζουν να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Επίσης, σημαντικό κρίνεται να αναφερθεί και το πρόβλημα πρόβλεψης που έχει προκύψει, από τη σκοπιά των οικονομολόγων, εξαιτίας των επιπέδων μεταβλητότητας των χρηματοπιστωτικών αγορών και της ευρύτερης οικονομίας. Από τη στιγμή που τα πρώτα φορτία διακινήθηκαν μέσω θαλάσσης, 5.000 χρόνια πριν, η ναυτιλία βρίσκεται στο προσκήνιο της παγκόσμιας ανάπτυξης. Αυτός είναι και ο κυριότερος λόγος σύμφωνα με τον οποίον το θαλάσσιο εμπόριο έχει την τάση να ακολουθεί την πορεία του παγκόσμιου εμπορίου, δίχως την παραμικρή απόκλιση. Η εμφάνιση του διεθνούς και διαπεριφερειακού εμπορίου οφείλεται κυρίως σε τρεις παράγοντες: ο πρώτος είναι το Ρικαρδιανό συγκριτικό πλεονέκτημα, το οποίο εστιάζει στην παραγωγικότητα μεταξύ των χωρών, ο δεύτερος είναι η θεωρία των Heckscher-Ohlin, κατά την οποία οι χώρες εξάγουν τα προϊόντα που μπορούν να παράγουν σε αφθονία αλλά και οικονομικά, ενώ ο τρίτος παράγοντας είναι η Νέα Οικονομική Γεωγραφία (Ν.Ο.Γ.) η οποία επικεντρώνεται στο ενδοκλαδικό εμπόριο. Για μεγάλο διάστημα, η θεωρητική όσο και η πρακτική διάσταση του χώρου, είχε τελείως αγνοηθεί από το σύνολο των οικονομολόγων και των οικονομικών θεωριών. Οι πρόσφατες τάσεις ενοποίησης των οικονομιών, έδωσαν το έναυσμα στο να αποκτήσει η χωρική διάσταση σημαντικό ρόλο στις οικονομικές αναλύσεις. Ο στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι να συκγεράσει τους δυο τομείς του Διεθνούς Εμπορίου και της Οικονομικής Γεωγραφίας μέσα από τη μελέτη των τάσεων της ναυτιλιακής αγοράς.