Ήπια ισχύς: η περίπτωση της Τουρκίας

Abstract

Είναι ευρύτατα διαδεδομένη η άποψη, ότι τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα με την ανάληψη της εξουσίας από το κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, έχουν λάβει χώρα σημαντικές αλλαγές στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Υποστηρίζεται, καταρχήν ότι, το κέντρο βάρους της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας μετατοπίζεται σταθερά προς την Ασία και την Αφρική ενώ παράλληλα η κύρια στρατηγική της, αφορά στην ανάδειξή της ως ήπια δύναμη σε περιφερειακό ή και διεθνές επίπεδο. Αυτή η μεταστροφή στην εξωτερική πολιτική αποδίδεται, αφενός στη διαδικασία εξευρωπαϊσμού της Τουρκίας, στην επιδίωξη ισχυροποίησης της θέσης της εν όψει του τουρκικού στόχου ένταξης στην Ε.Ε και εν γένει στην αναβάθμισή της απέναντι στη Δύση. Ωστόσο, υποστηρίζεται ότι, αφετέρου αυτή η μεταστροφή αποτελεί απόδειξη του ότι η Τουρκία δεν είναι πλέον, όπως άλλοτε, σταθερά προσανατολισμένη στη Δύση και επιδιώκει εναλλακτικά συμμαχίες με χώρες στην ανατολή και στο νότο της. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι η Τουρκία έρχεται, ολοένα και συχνότερα, σε αντίθεση με δυτικές, και ειδικότερα, αμερικανικές επιλογές. Αρχιτέκτονας της νέας εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας είναι ο καθηγητής Α. Νταβούτογλου, ο οποίος έχει διατυπώσει ως απαραίτητες τις παρακάτω αρχές κατά την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής. 1. Ισορροπία μεταξύ δημοκρατίας και ασφάλειας. 2. Πολιτική μηδενικών προβλημάτων απέναντι στις γειτονικές χώρες. 3. Ανάπτυξη σχέσεων με όλες τις χώρες που θα αναδείξουν την Τουρκία περιφερειακή δύναμη. 4. Αποφυγή αποκλειστικών συμμαχιών. 5. Ρυθμική διπλωματία. Η ήπια ισχύς είναι η ικανότητα να πετύχεις τους στόχους σου μέσα από την έλξη σε αντίθεση με τον εξαναγκασμό. Αφορά στην θετική εικόνα που προβάλει μια χώρα μέσα από την κουλτούρα, τις πολιτικές της ιδέες, την εξωτερική της πολιτική, τον πολιτισμό της, το οικονομικό και κοινωνικό της επίπεδο, ώστε άλλοι λαοί να θελήσουν να ακολουθήσουν το παράδειγμα ανάπτυξής της ή να δεχθούν αποφάσεις και να συμφωνήσουν σε πολιτικές που σε άλλη περίπτωση θα απέρριπταν.