Στοχαστική μοντελοποίηση συνταξιοδοτικών ταμείων

Abstract

Το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι του σύγχρονου κοινωνικού κράτους, που έχει ως στόχο να παρέχει στους πολίτες την απαραίτητη εξασφάλιση για τα χρόνια κατά τα οποία δε θα εντάσσονται στο εργατικό δυναμικό της χώρας. Τα Συνταξιοδοτικά Ταμεία οφείλουν να δραστηριοποιούνται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργούν τον αναγκαίο πλούτο για τα μέλη τους, πλούτος που θα τους εγγυηθεί ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης κατά την τρίτη ηλικία. Για το σκοπό αυτό έχουν αναπτυχθεί μεθοδολογίες και εργαλεία που επιτρέπουν με μεγάλο βαθμό ακρίβειας την πρόβλεψη της μελλοντικής πορείας των Ταμείων καθώς και τεχνικές αντιστάθμισης των όποιων κινδύνων απειλούν την εύρυθμη λειτουργία τους Η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση δεν άφησε ανεπηρέαστα και τα διάφορα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης. Οι όποιες απώλειες υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα λήψης πρόσθετων μέτρων που θα θωρακίσουν τα αποθεματικά των Ταμείων – ιδιωτικών ή δημόσιων – από μελλοντικές κρίσεις που δυναμιτίζουν τη βιωσιμότητά τους. Είναι απαραίτητο να γίνει αντιληπτό πως εάν οι τυχόν απώλειες στις περιουσίες των συνταξιοδοτικών λογαριασμών δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα και αποτελεσματικά, λόγω του μακροπρόθεσμου χαρακτήρα του θεσμού, οι οικονομικές επιπτώσεις θα είναι δυσβάσταχτες. Πλήθος ερευνητών και ακαδημαϊκών έχει συνεισφέρει στην πληρέστερη και αποτελεσματικότερη μοντελοποίηση της πορείας ενός συνταξιοδοτικού σχήματος. Οι παράμετροι είναι αρκετές και πολύ συχνά είναι αδύνατο να προβλεφθούν. Γίνεται μια προσπάθεια, μέσω μίας απλής προσέγγισης και βάσει των ιστορικών στοιχείων που υπάρχουν, να σκιαγραφηθεί το μέλλον της Κοινωνικής Ασφάλισης στην Ελλάδα και μέσω αυτού ίσως ανακαλυφθούν τα τρωτά σημεία του συστήματος που εάν «θεραπευτούν» άμεσα και με συνέπεια θα βοηθήσουν να αντισταθμιστούν οι απώλειες και να ανοσοποιηθεί απέναντι σε παρόμοιες αρνητικές συνθήκες.