Τουρισμός και οικολογία : οικονομικές επιπτώσεις και βιώσιμες στρατηγικές στον ξενοδοχειακό τομέα

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία δίνει έμφαση στον οικολογικό τουρισμό και τον οικονομικό αντίκτυπο που μπορεί να έχει. Διερευνά το σε ποιο βαθμό η οικολογικές δράσεις και η βιωσιμότητα επηρεάζει τις τουριστικές επιχειρήσεις και τις προτιμήσεις των ταξιδιωτών για ’’πράσινα’’ ξενοδοχεία. Η μελέτη αυτή ακολουθεί ένα συνδυασμό βιβλιογραφικής ανάλυσης και πρωτογενούς έρευνας για να εξετάσει τις τάσεις του βιώσιμου τουρισμού, τις οικονομικές επιπτώσεις αλλά και τη διάθεση των καταναλωτών να επιβαρυνθούν οικονομικά επιπλέον για βιώσιμη διαμονή. Κατά τη θεωρητική ανάλυση παρουσιάζεται ο εννοιολογικός προσδιορισμός του οικολογικού τουρισμού και η σχέση του με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Επισημαίνεται η διττή επίδραση της τουριστικής βιομηχανίας, για το περιβάλλον, καθώς με το μαζικό τουρισμό συχνά προκαλείται η ρύπανση και η κατασπατάληση των πόρων, ενώ αντίθετα, οι βιώσιμες πρακτικές του μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση των φυσικών οικοσυστημάτων και στη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος των επιχειρήσεων. Στην εργασία αναλύεται το θεσμικό πλαίσιο και οι διεθνείς πρωτοβουλίες για τη βιωσιμότητα, όπως είναι οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ και οι Πράσινες Πιστοποιήσεις, εργαλεία ικανά για την προώθηση της περιβαλλοντικής ευθύνης των ξενοδοχείων. Παράλληλα, εξετάζεται ο ρόλος της ψηφιοποίησης στον τουρισμό και το μάρκετινγκ του, η οποία μπορεί να έχει ‘’πράσινη’’ έκβαση με αποτελέσματα που θα προωθούν τους βιώσιμους προορισμούς. Σε οικονομικό επίπεδο, με την ανάλυση αναδεικνύονται τα αριθμητικά δεδομένα που αποδεικνύουν τη συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ και στην απασχόληση. Ο βιώσιμος τουρισμός, παρουσιάζεται ως τομέας που, επιφέρει την οικονομική ανάπτυξη με την προσέλκυση επισκεπτών με αυξημένη περιβαλλοντική συνείδηση και με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων. Η έρευνα που διεξήχθη στα πλαίσια της διπλωματικής εργασίας, διερευνά τις αντιλήψεις και τις στάσεις των καταναλωτών απέναντι στα οικολογικά ξενοδοχεία. Μέσα από την ανάλυση δημογραφικών χαρακτηριστικών των ερωτηθέντων και των καταναλωτικών προτιμήσεων τους, αποτυπώνεται η αυξανόμενη ζήτηση για βιώσιμες επιλογές διαμονής, καθώς και οι οικονομικοί παράγοντες που ασκούν επίδραση στις αποφάσεις των επισκεπτών. Παρά το ότι φαίνεται να αναγνωρίζεται η σημασία της οικολογίας στον τουρισμό, η προθυμία που υπάρχει για υψηλότερο τίμημα για μια ‘’πράσινη’’ διαμονή ποικίλει, γεγονός που υποδηλώνει την ανάγκη για περαιτέρω ενίσχυση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και των επιδοτούμενων προγραμμάτων. Συμπερασματικά, η εργασία αναδεικνύει τη σημασία του βιώσιμου τουρισμού ως εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης και περιβαλλοντικής προστασίας. Οι οικολογικές τουριστικές επιχειρήσεις μπορούν να προσφέρουν σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη, αρκεί να στηριχθούν σε κατάλληλες πολιτικές και επενδύσεις. Ο πράσινος τουρισμός δεν θεωρείται πλέον μια μοντέρνα τάση, αλλά αποτελεί αναγκαιότητα για την αειφόρο ανάπτυξη του τουριστικού κλάδου.