COVID-19 και δικαιώματα του παιδιού : η εξέλιξη των ευρωπαϊκών πολιτικών και η περίπτωση της Ελλάδας

Abstract

Η παρούσα εργασία επιδιώκει να αναλύσει την επίδραση της πανδημίας του COVID 19 στα δικαιώματα του παιδιού και να εξετάσει τις πολιτικές αντιδράσεις και τις πρακτικές που εφαρμόστηκαν σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης. Με βάση ποιοτικές μεθόδους συλλογής δεδομένων, πραγματοποιήθηκαν ατομικές ημιδομημένες συνεντεύξεις με αρμόδιους εργαζόμενους από οργανισμούς που ασχολούνται με τα παιδιά και την προστασία τους στην Ελλάδα. Μέσω της ανάλυσης των ερευνητικών ερωτημάτων, προέκυψαν τα εξής συμπεράσματα: Αρχικά, οι ευρωπαϊκές πολιτικές για τα δικαιώματα του παιδιού εξελίχθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αν και δεν ήταν ανάμεσα στις προτεραιότητες των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, με έμφαση στην προστασία της υγείας και της ευημερίας των παιδιών, αλλά και στην προώθηση της ψυχοκοινωνικής τους ανάπτυξης. Οι εθνικές πολιτικές επηρεάστηκαν από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές και επιχείρησαν να προσαρμοστούν στις ανάγκες των παιδιών, εστιάζοντας στην εκπαίδευση, την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και την ψυχοκοινωνική υποστήριξη. Ωστόσο το ξέσπασμα της πανδημίας κατέστειλε ορισμένα από τα δικαιώματα των παιδιών, και δυσχέρανε αρκετά την οικονομική κατάσταση σε παγκόσμιο επίπεδο με αποτέλεσμα οι χρηματοδοτήσεις στον τομέα αυτόν να μην κρίνονται επαρκείς. Στην Ελλάδα, ορισμένοι τομείς των δικαιωμάτων του παιδιού επηρεάστηκαν περισσότερο από την πανδημία, όπως η εκπαίδευση, η πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και ψυχοκοινωνικές υπηρεσίες και η προστασία από κάθε μορφής βία. Όσον αφορά τους οργανισμούς που ασχολούνται με τα δικαιώματα των παιδιών στην Ελλάδα ανταποκρίθηκαν στις ανάγκες των παιδιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας, προσφέροντας υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης. Τέλος, όπως κατέστη σαφές από την έρευνα που διεξήχθη, στη μετα-COVID εποχή, αναμένεται να δοθεί έμφαση στην αποκατάσταση και την ενίσχυση των δικαιωμάτων του παιδιού, με στόχο έναν ευρύτερο συντονισμό μεταξύ ευρωπαϊκών και εθνικών πολιτικών.