Ανάλυση κόστους - αποτελεσματικότητας του ελέγχου DPYD γονότυπου σε σχέση με το κόστος τοξικότητας από χημειοθεραπεία σε ογκολογικούς ασθενείς

Abstract

Υπόβαθρο: Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ένας τύπος καρκίνου που προσβάλλει το παχύ έντερο και το ορθό. Αποτελεί τον τρίτο πιο συχνά διαγωσμένο καρκίνο στους άνδρες και στις γυναίκες παγκοσμίως και οι κύριοι παράγοντες κινδύνου είναι η αύξηση της ηλικίας, το οικογενειακό ιστορικό, ο τρόπος ζωής, συμπεριλαμβανομένων τη διατροφή, την παχυσαρκία, τη μειωμένη σωματική κινητικότητα και το κάπνισμα. Οι περισσότεροι ασθενείς που νοσούν από καρκίνο του παχέος εντέρου λαμβάνουν θεραπεία κυτταροτοξικών και στοχευμένων βιολογικών παραγόντων. Οι φθοριoπυριμιδίνες (5-φθοροουρακίλη, καπεσιταβίνη και τεγαφούρη) αποτελούν από τα πιο ευρέως αντινεοπλασματικά φάρμακα και χρησιμοποιούνται ως χημειοθεραπεία πρώτης γραμμής της μεταστατικής νόσου. Ωστόσο, οι ασθενείς που βρίσκονται υπό θεραπεία με φθοριοπυριμιδίνες έρχονται αντιμέτωποι με την εμφάνιση σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών, λόγω της υψηλής τοξικότητάς τους. Τα τελευταία χρόνια ο τομέας της φαρμακογονιδιωματικής έχει συμβάλει σημαντικά στη μείωση της τοξικότητας, μέσω του ελέγχου της εξέτασης μεταβολισμού της φθοριοπυριμιδίνης, που γίνεται με το γενετικό τεστ DPYD PGx. Οι ασθενείς που παρουσιάζουν μη φυσιολογικό γονότυπο του DPYD υποδηλώνουν τοξικότητα της 5-φθοροουρακίλης. Συνεπώς, ο έλεγχος του γονότυπου DPYD οδηγεί σε προσδιορισμό της τοξικότητας και της χημειοθεραπευτικής απόκρισης με τα αντικαρκινικά φάρμακα, που ανήκουν στην κατηγορία των φθοριοπυριμιδινών. Σύμφωνα με την παγκόσμια βιβλιογραφία, η μέθοδος προσδιορισμού του γονοτύπου DPYD φαίνεται να είναι μια αποδοτική μέθοδος, η οποία αυξάνει την επιβίωση και την ποιότητα ζωής ανά έτος ζωής (QALYs) στους ασθενείς που νοσούν από καρκίνο του παχέος εντέρου και βρίσκονται υπό θεραπεία με φθοριοπυριμιδίνες. Μέθοδος: Μελετήθηκαν 166 ασθενείς ηλικίας 33-85 ετών με CRC και που βρίσκονταν υπό θεραπευτικό σχήμα, που περιείχε φθοριοπυριμιδίνες. Οι 79 ασθενείς υποβλήθηκαν σε έλεγχο του γονοτύπου DPYD (ομάδα μελέτης) και οι υπόλοιποι 87 ασθενείς δεν πραγματοποίησαν τον έλεγχο για μεταλλαγές στο γονίδιο DPYD (ομάδα ελέγχου). Στόχος ήταν να αξιολογηθεί η χρησιμότητα, τα κόστη και η αποδοτικότητα του γονοτυπικού ελέγχου πολυμορφισμών στο DPYD στην τοξικότητα που προκύπτει από τη θεραπεία με φθοριοπυριμιδίνες σε ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου. Τέλος, πραγματοποιήθηκε η ανάλυση bootstrapping προκειμένου να εκτιμηθεί η κατανομή των στατιστικών παραγόντων των QALYs και του κόστους στη μελέτη. Αποτελέσματα: Εξετάστηκαν τα δεδομένα από ένα σύνολο 166 ασθενών με CRC υπό θεραπεία με φθοριοπυριμιδίνες. Υπολογίστηκε ότι η επιβίωση ήταν 466 ημέρες στην ομάδα ελέγχου και 513 ημέρες στην ομάδα μελέτης. Ακόμα, η προσαρμοσμένη χρησιμότητα σε όρους “utilities” κυμαίνονταν από 0,19 έως 0,92 στην ομάδα ελέγχου με μέση τιμή 0,66, ενώ η προσαρμοσμένη χρησιμότητα υπολογίστηκε από 0,34 έως 0,84 με μέσο εύρος 0,63 στην ομάδα μελέτης. Για τον υπολογισμό των QALYs, οι συνολικές ημέρες της μελέτης προσαρμόστηκαν σε 365 ημέρες με μέσο όρο 1,19 έτη στην ομάδα ελέγχου και 1,2 έτη στην ομάδα μελέτης. Οι υπολογισμοί έδειξαν ότι τα QALYs για τους ασθενείς οι οποίοι δεν υποβλήθηκαν σε γονιδιωματικό έλεγχο DPYD ήταν 0,79 QALYs ανά έτος, ενώ τα QALYs για τους ασθενείς που πραγματοποιήθηκε γονιδιωματικός έλεγχος DPYD για οποιοδήποτε γενετική παραλλαγή του DPYD ήταν 0,80 QALYs ανά έτος. Το μέσο συνολικό κόστος για τους ασθενείς που υπόκεινται σε γονιδιωματικό έλεγχο υπολογίστηκε στα 240€, σε αντίθεση με την ομάδα ελέγχου όπου υπολογίστηκε στα 430€., παρόλο που τα άμεσα κόστη δεν ήταν διαφορετικά ανάμεσα στις δύο ομάδες ασθενών, όπου το νοσοκομειακό κόστος υπολογίστηκε ως το κύριο κόστος για την ομάδα ασθενών στην οποία πραγματοποιήθηκε ο έλεγχος του γονιδίου DPYD, καθώς και για την ομάδα ελέγχου, αποτελώντας το 4% του συνολικού κόστους, κατά μέσο όρο. Η ανάλυση bootstrapping έδειξε ότι o μέσος όρος QALY είναι σε 0.802 QALYs ανά έτος ζωής με τυπική απόκλιση (SD) 0.058 σε διάστημα εμπιστοσύνης (CI) 95% (LCI: 0.693, UCI: 0.919), ενώ το μέσος κόστος κυμαίνεται στα 346.50€ με SD 0.049 σε CI 95% (LCI: 235.42, UCI: 422.45). Συμπεράσματα: Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ανάλυσης, ο έλεγχος τοξικότητας που σχετίζεται με τη φθοριοπυριμιδίνη μέσω του γονιδιωματικού ελέγχου του DPYD μπορεί να αποτελέσει μια αποδοτική επιλογή για την ποιότητα και το προσδόκιμο ζωής των ασθενών που πάσχουν από καρκίνο του παχέος εντέρου.